လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀နှစ်ကို ပြန်ကြည့်လိုက်ရင် ကိုယ်ရခဲ့တဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ၊ အမှတ်တရတွေက မနည်းဘူး။
အပြောင်းအလဲတွေကလည်း ခဏခဏပါပဲ။
အိုင်တီလောက ထဲကို ခြေလှမ်းစလှမ်းခဲ့တာ ၂၀၁၂ လောက်တည်းကလို့ ပြောလို့ရမယ်ထင်တယ်။
အဲဒီတုန်းက မိုဘိုင်းGroup တွေမှာ စပြီး ကူတာတွေလုပ်နေပြီ။
Root ဖောက်၊ မြန်မာစာထည့်ဘာညာပေါ့လေ။
Samsung Galaxy S2 လေးတစ်ခုရှိတာ မျောက်အုန်းသီးရသလိုပဲ။
၂၀၁၃ လောက်မှာ ဘွဲ့ရပြီးတော့ အိမ်ပြန်နေတယ်။
ကျောင်းနေဘက် သူငယ်ချင်းတွေ ဆေးရုံမှာ၊ ဆေးကုမ္ပဏီမှာ၊ နာမည်ကြီး NGO တွေမှာ လုပ်နေကြတာမြင်တော့ အားကျပေမယ့် ကိုယ်မလုပ်ချင်တဲ့အရာမှန်း သိနေလို့ ဘာမှမလုပ်ဖြစ်ဘူး။
၆နှစ်လောက် ဝေးကွာနေတဲ့ မိသားစု နဲ့ အေးအေးဆေးဆေးနေတယ်။
MPT ရဲ့လိပ်လိုနှေးတဲ့ internet ကိုလျှောက်၊
ကိုယ့်အတွက် အပိုင်စားရထားတဲ့ သစ်သား အခန်းလေးထဲမှာ ၊ ကွန်ပျူတာတွေဆင်ပြီးနေ့နေ့ညည အင်တာနက်သုံးတယ်။
၂၀၁၃ က Wizard tool တွေနဲ့ မိုဘိုင်း App တွေကို စဖန်တီးနေတဲ့အချိန်။
Playstore ပေါ်မှာ ရှိတဲ့ မြန်မာ App တွေက ရေတွက်လို့ရနေသေးတယ်။
အိမ်ထဲမှာပဲ နေပြီး ကွန်ပျူတာရှေ့ကလွဲပြီး ဘာအလုပ်မှ မလုပ်တဲ့ မောင်ငြိမ်းကို ဆေးခန်းထိုင်တာ၊ ဒါမှမဟုတ်ဆေးရုံမှာ လုပ်တာတွေ မာတာမိခင်ကလုပ်စေချင်တယ်။
တခါတရံ အမေအတင်းဆွဲခေါ်လာတဲ့ လူနာတွေနဲ့ အဖိုး ကို ကြည့်ပေးတာကလွဲလို့ ဘာမှသိပ်မကုဘူး။
ကိုယ့်ဘာသာ ဆေးကုတာကို အားမရဘူးလို့ ပြောတယ်။
ဆေးကုတာ အပြင် ငါ ဘာလုပ်တတ်သေးလဲ တစ်ချိန်လုံး တွေးနေခဲ့တာ။
ကောင်းကောင်းကျွမ်းကျင်နေပြီဖြစ်တဲ့ App develop လုပ်တာတွေကို အသုံးချပြီး ငါ မရှိသေးတာတွေ လုပ်မယ်လို့ စအတွေးဝင်တယ်။ အဲဒီမှာ Myanmar First Aid စပေါ်လာတယ်။
NGO တစ်ခုခုမှာလုပ်ပါလား ဆိုပြီး ပြောလို့၊ နေပြည်တော်မှာရှိတဲ့ NGO မှာ Volunteer လိုလို သွားယောင်ခဲ့သေးတယ်။
တကယ်တော့ အဲဒီမှာ သွားလုပ်ခဲ့မိတာကလည်း သင်ခန်းစာတွေ ရခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံတော် အဆင့်ပွဲတွေနဲ့ မစိမ်းခဲ့ဘူး။
ဗဟိုတွေမှာ ဘယ်လို အလုပ်လုပ်လဲ ဆိုတာကို အနီးကပ် မြင်ခဲ့လေ့လာခဲ့ရတယ်။
ဟာကွက်တွေလည်း မြင်ရသလို၊ Efficient မဖြစ်တဲ့ စနစ်တွေကိုလည်း သိရတယ်။
အဲဒီ လို သိခဲ့တဲ့အရာတွေကနေပဲ နောက်ပိုင်း လုပ်ဖြစ်တဲ့အရာတွေရဲ့ စိတ်ကူးတွေကို ဆက်ရလာတာပဲ။
တစ်ခါတစ်ရံ mobile clinics တွေထွက်တဲ့အခါ လိုက်ကုတယ်။
ဘာတွေ ကုလဲ၊ ဘယ်လောက်ထိရောက်သလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေလည်း အရမ်းမေးတယ်။
လူနာ တစ်ယောက်ကို ကြည့်တိုင်း အမြဲလိုလို ခံစားမိတာက အတော်များများက လုံလောက်တဲ့ အချက်အလက်မရှိဘဲ၊ အနည်းဆုံး တစ်ခုခုကိုပေးလိုက်ရတာမျိုး ဖြစ်နေခဲ့တယ်။
လူနာမှတ်တမ်း ထဲမှာ အချက်အလက်မစုံတာ၊ အရင်ဘာဖြစ်နေလဲမသိရတာ၊ အချိန်ကန့်သတ်ချက်ရှိတာ၊
နောက်ဆက်တွဲ လုပ်ပေးဖို့လိုတာတွေ ရှိမနေတာ၊ စသဖြင့်ပေါ့။
နောက်ဆုံး ဆေးတစ်ခုခုပေးဖို့လိုရင်တောင် ကိုယ်က အမြဲပေးနေကျမဟုတ်တော့ dose တွေမေ့တယ်။
လူအတော်များများကို Referral လုပ်ဖို့ကြံလိုက်ရင် ဘယ်ဆေးရုံ ၊ဘယ်အချိန်မှာဖွင့်နေမှန်းမသိနေဘူး။
လူတွေကို ပြန်ခါနီးရင် ပန်းဖလက်လေးတစ်ခုခု ပေးလိုက်တယ်။ ဖတ်တယ်မဖတ်တယ်မသိရဘူး။
အချို့ ရောဂါတွေကတော့ တကယ့်ကို ကျန်းမာရေးအသိလေး နည်းနည်းတိုးလာတာနဲ့တင်ကာကွယ်လို့ရတာတွေလည်းရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ မသိတော့၊ မဖြစ်သင့်တာတွေဆက်ဖြစ်ကြတယ်။
နောက်ပိုင်း လုပ်ဖြစ်တဲ့ App တွေရဲ့ စိတ်ကူးက အဲဒီအချိန် တည်းက စသန္ဓေတည်ပါတယ်။
၂၀၁၃ ကနေ ၂၀၁၅ လောက်အထိက ဘယ်အလုပ်မှ သေသေချာချာလုပ်နေတယ်ဆိုတာမရှိပါဘူး။ ကိုယ့်အလုပ်ပဲကိုယ်လုပ်နေတယ်။ ကျောင်းဆက်တက်မှာလိုလို ၊ အလုပ်ပဲ လုပ်တော့မှာလိုလို၊ အစိုးရအလုပ်ဝင်မှာလိုလို နဲ့ စိတ်တွေ ထွေတယ်။
တစ်ခုခုကို လုပ်မယ်လို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တဲ့အချိန်က ၂၀၁၅လောက်မှာထင်တာပဲ။
နိုင်ငံခြားကျောင်းတက်ကို တက်မယ်လို့ စတွေးတဲ့အချိန်ပေါ့။
ဘာတက်ရမယ်မှန်းလည်းမသိ။
စကော်လာဆိုတာ ဘာမှန်းတောင်မသိသေးတဲ့အချိန်။ နားလည်းမလည်ဘူး။ မဟီဒေါက ရန်ကုန်မှာ လုပ်တဲ့လူတွေ့ ပွဲကို အူလည်လည်နဲ့သွားတက်သေးတယ်၊ ဘာမေးရမှန်းလည်းမသိသလို၊ ဘာလုပ်ရမှန်းလည်းမသိခဲ့ပါဘူး။
အဲဒီနောက်မှာတော့ ၆လလောက်နီးပါး၊ နေပြည်တော်မှာ လုပ်မယ့် နိုင်ငံတကာ Conference အတွက် အပြည့်အဝအချိန်ပေးတယ်။ အဲဒီပွဲပြီးတဲ့နေ့ကစပြီး ၃ နှစ်လောက် ဝင်လိုက်ထွက်လိုက်ဖြစ်နေခဲ့တဲ့အဖွဲ့နဲ့ သံယောဇဉ် ပြတ်တော့တာပဲ။
ကိုယ်ဘယ်လမ်းကို လျှောက်မယ်ဆိုတာ သေချာဆုံးဖြတ်ပြီးတဲ့နောက် ကျောင်းအတွက် စပြင်ဆင်တယ်။
သူများတွေ လွယ်လွယ်ကူကူ ဖြေရတဲ့ အရာတွေကိုအချိန်အများကြီး ပြန်လေ့လာပြီး score တက်ဖို့တွေ ကြိုးစားခဲ့ရတယ်။ ကိုယ်နဲ့ အမြဲပေါင်းနေကျ ငယ်သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ပုံမှန်တွေ့နေတာရယ်၊ အွန်လိုင်းက အသိတွေနဲ့ တစ်ခါတစ်လေ မန္တလေးမှာသွားတွေ့ဖြစ်တာကလွဲလို့ ပျင်းဖို့ကောင်းလွန်းတဲ့နေပြည်တော် က နေ့ရက်တွေကိုခြောက်ကပ်ကပ်ဖြတ်သန်းတယ်။ အများစုလုပ်ဖြစ်တဲ့အရာတွေက အင်တာနက်က Volunteer အလုပ်တွေပဲ။ နေပြည်တော်က လမ်းတွေကို မြေပုံထဲလိုက်ထည့်တယ်။ TED မှာဘာသာပြန်တယ်။
နားထောင်တယ်။
စာတွေ ရေးတယ်( အများကြီးပဲ) ။ ဝတ္ထုအသစ်တွေဖတ်တယ်။
series တွေထိုင်ကြည့်တယ်။ Java သင်တယ်။ App တွေကို ပုံမှန် maintain လုပ်တယ်။
အဲဒီနောက်မှာUNFPA ကတဆင့် Consultant လောကနဲ့ စထိတွေ့တယ်။
၂၀၁၇ ကတော့ အပြောင်းအလဲ ကြီးကြီးမားမားစဖြစ်တဲ့နှစ်လို့ပြောရမယ်။
ရန်ကုန်ကိုစပြောင်းပြီး လူတွေကြားထဲ စဝင်ဖြစ်ခဲ့တာက ကိုယ့်အတွက် မှန်ကန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုဖြစ်သွားတယ်။
ဝါးပင်တွေလိုပဲ။ ရှေ့တုန်းက ငြိမ်နေခဲ့ရသမျှတွေက မြန်မြန်ဆန်ဆန်ပဲပြောင်းလဲလာတယ်။
Amsterdam က လျှောက်ထားတဲ့ကျောင်းကော အလုပ်ကော တစ်ပြိုင်တည်း ရခဲ့တယ်။
ဒါပေမယ့် ကျောင်းကို ဦးစားမပေးဖြစ်ဘဲ အလုပ်ကို ပိုဦးစားပေးဖြစ်သွားတယ်။
အစောတည်းက ငါ၂နှစ် ၊၃နှစ်လောက်နေရင် အလုပ်ကထွက်ပြီး ကျောင်းဆက်တက်မယ်လို့ တွေးထားခဲ့ပြီးသား။
တစ်ခြားအလုပ်တွေရှိနေရက်နဲ့ ဘာလို့အဲဒီအလုပ်ကို ရွေးလဲလို့ တစ်ချို့တွေကမေးတယ်။
အဲဒီတုန်းက ကျနော် အိုင်တီလောကထဲကို ထဲထဲဝင်ဝင်ရှိချင်လို့ ၊ network ကျယ်ပြန့်ချင်လို့ ဆိုတဲ့ အကြောင်းက အဲဒိကပါ။ တကယ်လဲအသိမိတ်ဆွေအသစ်တွေကော၊ တစ်ခါမှမကြားဖူးတဲ့ စိတ်ကူးတွေ၊ အမြင်တွေရခဲ့တယ်။
ဒေတာ နဲ့ပတ်သက်လို့စ ရူးခဲ့တာကတော့ အဲဒီအချိန်ကပဲ။ start up ဆိုတာကိုလည်း အဲဒီကနေစသိခဲ့တာ။
ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဘယ်လို identify လုပ်သလဲဆိုတာ အရေးကြီးတယ်။ အဲဒီအချိန်က ငါဟာ bridge တစ်ခုလို့ တွေးတယ်။ တစ်ဖက်မှာ နေ့တိုင်းကြားနေရတဲ့စိတ်ကူးတစ်ခု ၊လုပ်ထုံးတစ်ခုဟာ တစ်ဖက်မှာ တစ်ခါမှမသိဖူးမကြားဖူးတဲ့ မှော်အတတ်လိုဖြစ်နေတတ်တယ်။
အဲဒီ လို အရာတွေကို ကိုယ်တိုင်နားလည်အောင်လုပ်ပြီး၊ မနီးစပ်တဲ့နယ်ပယ်ကလူတွေနဲ့ နီးစပ်လာအောင် လုပ်ပေးရပြီး ပိုပျော်လာတယ် ။ အပြောင်းအလဲတွေဖန်တီးဖို့အတွက် အပြောင်းအလဲဖြစ်အောင် စတင်တဲ့နေရာ၊ လုပ်နိုင်တဲ့နေရာတွေမှာ ရှိသင့်တယ်ဆိုတာကိုလည်း လက်ခံထားခဲ့တယ်။
အချိန်တိုတိုလေးအတွင်းမှာ အများကြီး လုပ်နိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။
အားကြိုးမာန်တက် လည်း ကြိုးစားကြတယ်။ တကယ်လည်း အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ခဲ့ကြတယ်။
အဲဒီနှစ်ပိုင်းလေးတွကတော့
ကိုယ်မှတ်မိတဲ့ အချိန်ကာလတစ်ခုအတွင်း အပျော်ခဲ့ဆုံး အချိန်တွေလိုပဲ။
၂၀၂၀ မှာ ကျောင်းတက်မယ်ဆိုတဲ့စိတ်နဲ့ အလုပ်ကထွက်တယ်။ ရှေ့ပိုင်းမှာ စကော်လာရှစ်တွေလျှောက်ခဲ့တာပဲ။ ဒါကတော့ စတုတ္တ အကြိမ်ဖြစ်မယ်ထင်တယ်။
ကိုဗစ်ဖြစ်တော့ ကိုဗစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး စိတ်ကူးနဲ့ စဖန်တီးခဲ့တာတွေကနေ ပိုကြီးတဲ့အရာတွေ ဖြစ်လာတယ်။ လျှောက်ထားတဲ့ စကော်လားရှစ်လည်း အောင်သွားတယ်။ ၂၀၂၀ တစ်နှစ်လုံး မိသားစုနဲ့ အတူတူ နေရတယ်။
တစ်ဖက်မှာ ကိုဗစ်ရယ်၊ တစ်ဖက်မှာ ကျောင်းတက်ဖို့ ပြင်ဆင်ရတယ်၊ အဲဒီနှစ်ခုနဲ့ပဲ အချိန်ကုန်သွားတယ်။
၂၀၂၁ နောက်ပိုင်းကတော့ မပြောတော့ပါဘူး။
လာမယ့်နှစ်တွေကဘယ်လို ဖြစ်လာမလဲဆိုတာ ကြိုတွေးလို့မရတော့ဘူး။
လွန်ခဲ့တဲ့ကာလတွေလိုလည်းတဖြေးဖြေးနဲ့ တိုးတက်လာတာမျိုးလည်းမဟုတ်ဘူး။
အခုဟာ အောက်ဆုံးလား ၊ အောက်မှာ ထပ်ရှိသေးလားဆိုတာကို ပြန်ပြန်စမ်းကြည့်နေရတဲ့အချိန်လိုပဲ။
ဒါပေမယ့် အမြဲတမ်းတော့ ဒီလို ဖြစ်မနေနိုင်လောက်ပါဘူး။
အရင်နဲ့မတူတဲ့အရာတွေထဲက သိသိသာသာ ကွာလာတာတစ်ခုကတော့ အသက်အရွယ်ပဲ။
၂၀ ကျော်ကာလတွေမှာ မိုက်ရူးရဲတယ်ပဲပြောပြော ၊ လုပ်ရဲကိုင်ရဲ ၊ဆုံးဖြတ်ရဲ၊ ပြောင်းလဲရဲတယ်။
အခုအရွယ်မှာတော့ တော်တော်စကားပြောပါတယ်။
တစ်ဖက်မှာ လူငယ်တစ်ယောက်လိုပဲ ဆက်ရူးသွပ်နေချင်တဲ့ စိတ်ရယ်၊
တစ်ဖက်မှာ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တာကို စကားစပြောနေတဲ့အရွယ်ရယ် ကြားမှာ ကြားညှပ်တယ်။
ခဏခဏကြားရလေ့ရှိတဲ့ မင်းတို့က ငယ်ငယ်လေးရှိပါသေးတယ်ကွာ ၊ အများကြီးလုပ်လို့ရသေးတယ် ဆိုတာကို ကိုယ်က သူများကိုပြန်ပြောရတဲ့အချိန်ရောက်လာတယ်။
အဲဒီအရွယ်မှာ ရှိသင့်ရှိထိုက်တဲ့ ပုံစံ ရှိနေလားဆိုတော့ လည်း ရှိမနေပြန်ဘူး။
အလုပ်သင့်ဆုံးကတော့ ကိုယ်စွမ်းနိုင်နေတုန်းမှာ ကိုယ်သိခဲ့သမျှကို ပြန်ပေးခဲ့ဖို့၊ ကိုယ်ရှာတွေ့တဲ့ နည်းလမ်းတွေကိုသုံးပြီး နောက်လူတွေ အလုပ်လုပ်နိုင်စေဖို့ပဲ။အဲဒီအကြောင်းက စိတ်ထဲခဏခဏ ဝင်ပါတယ်။ ငါ တာဝန်မကျေဘူးဆိုတဲ့စိတ်ပေါ့။
တစ်ဖက်မှာသူနဲ့ဆန့်ကျင်ဖက် စိတ်တွေလည်းဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ခုခု လုပ်ချင်ရင် အဲဒီစိတ်ကို အနှောင့်အယှက်ပေးတဲ့စိတ်၊ စိတ်ပျက် အားလျော့စေတဲ့စိတ်တွေပေါ့။
ခေါင်းထဲမှာ တစ်ဖက်မှာ နတ်ဆိုးနဲ့ တစ်ဖက်မှာ နတ်ကောင်း ပေါ်နေပြီး အပြန်အလှန် ပြောနေတယ်လို့ တွေးကြည့်ပါ။ 🙂
နောင်လာမယ့်နှစ်တွေ အတွက် ကောင်းသောပြောင်းလဲခြင်းတွေ ဖြစ်လာမယ်ဆိုတာကို ယုံကြည်ပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ ၉ နှစ်လောက်က ဖတ်ဖူးတဲ့စာအုပ်ထဲက စာကြောင်းတစ်ခုရှိတယ်။
စိတ်ရှည်ဖို့ လိုတိုင်းအဲဒီစာကြောင်းကို ခဏခဏ ရွတ်ခဲ့ဖူးတယ်။
Everything comes when it must come.
Everything will be clear to you in time. But you must have a chance to digest the knowledge that we have given to you already.
တံခါးတစ်ချပ်ပိတ်တိုင်း တံခါးတစ်ချပ်ပွင့်နိုင်ပါသေးတယ်။
