လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ကိုရိုနာ ဗိုင်းရပ်စ် လို့ထင်ရတဲ့ case တွေကို ပိုပြီး ထင်သာမြင်သာရှိအောင်ကြည့်လို့ရဖို့ dashboard တစ်ခုဆောက်ထားခဲ့တယ်။
ဒီ address မှာကြည့်လို့ရတယ်
Tag: Myanmar Page 1 of 3
ယူနီကုဒ် ပြောင်းကြတော့မယ်ဆိုပြီး ကျယ်ကျယ်လောင်လောင်ပြောလာကြတော့ အချို့ကလည်း ပြောင်းမယ်ဆိုလည်း ပြောင်းကြတာပေ့ါကွာဆိုပြီး ချက်ချင်း ပြောင်းလဲတတ်ကြပေမယ့် အချို့ကျတော့လည်း “နေပါဦး” ယူနီကုဒ်အကြောင်း သိချင်ပါသေးတယ်ဆိုပြီး စူးစမ်းကြသူတွေလည်းရှိပါတယ်။
ဒီစာကတော့ ယူနီကုဒ်အကြောင်းကို အရမ်းအသေးစိတ်အထိ မဆင်းပဲ နည်းပညာနဲ့ ဝေးသူနားလည်အောင် ရှင်းပြလိုတဲ့ post တစ်ခုသာဖြစ်ပါတယ်။
ပထမဆုံး သိချင်ကြတဲ့အချက်ကတော့ ယူနီကုဒ်ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာပဲဖြစ်ပါတယ်။
သူက စံသတ်မှတ်ထားတဲ့ စနစ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ယခင်က သတ်မှတ်ခဲ့တဲ့ စနစ်တွေကို ပြန်ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် တစ်ပတ်မှာ ၇ရက်ရှိရပါမယ်။ တစ်ကီလိုမီတာမှာ ၁၀၀၀ မီတာရှိရမယ် ။ တစ်ပေါင်မှာ ၁၆ အောင်စရှိတယ်။ ဒါကိုမှ ကိုယ့်တစ်နိုင်ငံတည်း တစ်ပတ်မှာ ၈ရက် လုပ်မယ်ဆိုပြီး လုပ်လို့မရပါဘူး။ ကိုယ်တွေကြည့်ပဲ တစ်ကီလိုမီတာမှာ ၁၁၀၀ မီတာထားမယ်ဆိုပြီး သတ်မှတ်လို့မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ တစ်ပေါင်မှာ ၁၇ အောင်စလုပ်လိုက်ကွာဆိုတာမျိုးလည်း လုပ်လိုက်လို့မဖြစ်ပါဘူး။
ကိုယ့်နိင်ငံအတွင်းမှာ နားလည်မှုနဲ့ လုပ်လို့ဖြစ်ရင်တောင် အခြားနိုင်ငံနဲ့ ဆက်သွယ်ပြီးလုပ်မယ့်အခါမျိုးကျရင် ရှုပ်ထွေးမှုတွေ ဖြစ်ကုန်ပါတော့မယ်။
ယခု ယူနီကုဒ် ဆိုတာကျတော့ ကွန်ပျူတာနည်းပညာတွေ ၊အင်တာနက်တွေ ခေတ်စားလာပြီးတဲ့အချိန်မှာ တစ်ကမ္ဘာလုံးက ဘာသာစကားတွေအတွက် အရှုပ်အထွေးမဖြစ်အောင် တီထွင်လိုက်တဲ့စနစ်ပါ။ လူတွေမှာ မှတ်ပုံတင်နံပါတ်တွေ ၊ ကားတွေမှာ လိုင်စင်နံပတ်တွေရှိသလိုပဲ အက္ခရာ စာလုံးတွေမှာလည်း ကိုယ်ပိုင်နံပါတ်တွေရှိပါတယ်။
အဲဒီနံပါတ်တွေကတော့ က ကြီးတို့ ခခွေးတို့ A တို့ B တို့ကို ကွန်ပျူတာက သိတဲ့ နံပါတ်တွေပါပဲ။ ကွန်ပျူတာတွေက ညံ့ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ လူတွေလို စာလုံးကို မျက်စိ နဲ့ မြင်တာနဲ့ တန်းဖတ်တတ်တာမဟုတ်ပါဘူး။ သူ့နောက်ကွယ်က ကိုယ်ပိုင်နံပါတ်ကိုပဲသိတာပါ။ ယူနီကုဒ်ဆိုတာ အဲဒီအက္ခရာစာလုံးတွေကို တော့ဖြင့် ဘယ်ဟာကိုတော့ ဘယ်နံပါတ် ပေးမလဲ၊ ဘယ်ဟာကိုတော့ ဘယ်လို သတ်မှတ်မလဲဆိုတာကို စနစ်တကျဖြစ်အောင် ၊အခြား ဘာသာစကားတွေနဲ့ အရှုပ်အရှင်းမဖြစ်အောင် စနစ်ချပေးတဲ့ အရာကြီးတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း တကယ့်တကယ် လုပ်ငန်းစဉ်မှာတော့ အက္ခရာတွေမှာ ကိုယ်ပိုင် ရေးထုံးရေးဟန်တွေ ကလည်းရှိနေပါတယ်။ ဥပမာ- ကျနော်တို့က ဘယ်ကနေ ညာကိုရေးပါတယ်။ အချို့က ညာကနေဘယ်ကို ရေးတဲ့ ဘာသာစကားတွေရှိပါတယ်။ အင်္ဂလိပ်စာမှာ good morning ဆိုရင် ရှင်းပေမယ့် မြန်မာစာမှာ ပတ်ဆင့်တွေကော၊ ယပင့်အကြီးအသေး၊ ရေးချာ မှာလည်း ( ဝိုက်ချ၊ -ာ ၊မောက်ချ ၊ -ါ စသဖြင့်ရှိကြပါသေးတယ်။ ဒီလိုမျိုး ရေးထုံးရေးနည်းတွေကိုပါ အများကြီးထည့်စဉ်းစားပြီး တည်ဆောက်ကြပါတယ်။ အဲဒါကျတော့မှ နောက်ဆုံး အများအဆင်ပြေပြေသုံးနိုင်တဲ့အဆင့်ကို ရောက်ပါတယ်။ ဒီ စနစ်ကို အုတ်မြစ်အဖြစ်အသုံးပြုပြီး ကျန်တဲ့ နည်းပညာတွေ ဆက်လက်တည်ဆောက်ကြပါတယ်။ အုတ်မြစ်မခိုင်ခဲ့ရင် အစပိုင်း အဆင်ပြေပေမယ့် နောက်ပိုင်း နည်းပညာတွေ အဆင့်မြင့်လာလေ အမြင့်ဆက်တက်လို့မရလေလေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
ယူနီကုဒ် ဆိုတာကို မျက်စိထဲရေးရေးလေး မြင်လာပြီဆိုရင်တော့ သူ့ရဲ့အားသာချက် အားနည်းချက် ဘာလဲဆိုတာလေးကို ဆက်ပြောပြချင်သေးတယ်။
အားသာချက်
ကတော့ အထက်မှာပြောခဲ့သလိုပဲ သူ့ကို ဖောင်ဒေးရှင်း အုတ်မြစ်အဖြစ်သုံးပြီး ကျနော်တို့ နည်းပညာအသစ်တွေ ဖန်တီးနိင်ပါတယ်။ အများသူငှာနဲ့ ရင်းနှီးတဲ့နည်းပညာတွေကိုပြောရမယ်ဆိုရင် အလိုအလျောက်ဘာသာပြန်တဲ့စနစ်တို့၊ မြန်မာလို ကောင်းကောင်းရှာဖွေလို့ရတဲ့အခါတို့၊ ပုံနှိပ်ထားတဲ့ စာအုပ်တွေ၊ သတင်းစာတွေကနေ ကွန်ပျူတာစာလုံးအဖြစ်ပြန်လည်ပြောင်းလဲတဲ့နည်းပညာတို့၊ လက်ရေးကနေ ကွန်ပျူတာစာလုံးအဖြစ်ပြောင်းလဲတာတို့၊ အသံနဲ့စာရိုက်တာတို့၊ နောက်ဆုံး မြန်မာလို ပြောတာကို နားလည်တဲ့ AI တို့ Chatbot တို့ အထိ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အချို့သော လက်ရှိမှာခေတ်မစားသေးတဲ့ နည်းပညာတွေကိုလည်း ယူနီကုဒ်ကို အခြေခံပြီး ဆက်လက်တည်ဆောက်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်ကျနော် အဲလိုပြောနိုင်တာလဲဆိုတော့ ယူနီကုဒ်ဆိုတာ နိုင်ငံတကာ စနစ်တစ်ခုပါ။ကိုယ့်နိုင်ငံပဲပိုင်တာမဟုတ်ဘူး။ ဒါကြောင့် အခြားနိုင်ငံက ဘာသာစကားစနစ်နဲ့ သာ အဆင်ပြေနေရင် ကျနော်တို့နဲ့လည်း အဆင်ပြေပါလိမ့်မယ်။ ညီတူမျှတူ အခွင့်အရေးရရှိမှာမိုလို့ပါ။ နောက်ထပ်အားသာချက်တစ်ခုကတော့ ထွက်ရှိတဲ့ ကွန်ပျူတာ၊ ဖုန်း ၊ အီလက်ထရောနစ်စနစ်အားလုံးမှာ ယူနီကုဒ် စနစ်က တစ်ပါတည်းပါလာပြီးသားဖြစ်မှာဖြစ်တဲ့အတွက် ဖောင့်ထပ်သွင်းရတာမျိုးတွေ၊ ဆိုင်သွားပြင်ဆင်ရတာမျိုးတွေ အနာဂတ်မှာ ရှိလာတော့မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဘယ်စက်ကိုပဲ ကောက်ဖွင့်ဖွင့် မြန်မာစာဖတ်လို့ရေးလို့ ရပါလိမ့်မယ်။
အားနည်းချက်
ကိုလည်း အများစုက သိချင်ကြပါတယ်။ ကျနော်မကွယ်ဝှက်တမ်းပြောရမယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာမှာ သူ့ထက် ကောင်းတဲ့ ဘာသာစကားစနစ်အခုထိ မရှိသေးပါဘူး။ ဒါကြောင့်လည်း တကမ္ဘာလုံးက နည်းပညာလုပ်ငန်းတွေ အဖွဲ့အစည်းတွေအားလုံးက ဒါကိုပဲ အခြေခံပြီး အလုပ်လုပ်ကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ အခြေအနေမှာတော့တစ်မျိုးဖြစ်နေပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ လက်ရှိသုံးနေတဲ့ ဇော်ဂျီစနစ်က ယူနီကုဒ်နဲ့ သဟဇာတမဖြစ်ပါဘူး။ ဇော်ဂျီစနစ်၊ ဖောင့်ထည့်ထားတဲ့သူတွေက ယူနီကုဒ်နဲ့ ရေးသားထားတဲ့စာကို အများစုဖတ်လို့မရပါဘူး ၊ ဒါကြောင့်မို့ ဇော်ဂျီဖောင့်ထည့်သွင်းထားသူများက ယူနီကုဒ် စာတွေမြင်တိုင်း ဒါဟာဖတ်လို့ရတဲ့ စာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်ဆိုတာကို လက်မခံကြတာမျိုးရှိပါတယ်။ တကယ်လို့သာ သူတို့ဟာ ကွန်ပျူတာအသစ် ဖုန်းအသစ်လဲလိုက်လို့ ရှိရင် ယူနီကုဒ် ကို ဖတ်လို့ရပြီး အများသူငှာရေးတဲ့ ဇော်ဂျီစနစ်နဲ့စာ ကိုဖတ်လို့မရတော့ပြန်ပါဘူး။ ဆက်သွယ်ရေးမှာ အဆင်မပြေတာတွေ ဖြစ်လာတတ်ပါတယ်။
နောက်တစ်ချက်ကတော့ မြန်မာယူနီကုဒ် ကိုစတင်အတည်ပြုတဲ့ အချိန်က သက်တမ်းနုသေးပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အသုံးပြုသူကလည်းနည်းပါသေးတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီစနစ်ကို အတည်မပြုခင်အချိန်က ထွက်ရှိတဲ့ ကွန်ပျူတာ၊ ဖုန်း၊ ဆော့ဖ်ဝဲတွေမှာ တော့ ဒီစနစ်ကို သုံးလို့ရဖို့က အတော်ကို ခက်ခဲပါတယ်။ နမူနာအနေနဲ့ပြောရမယ်ဆိုရင် ၊ window xp , window 2000 တို့လိုစက်မျိုး၊ Android version 4.4 ထက်နိမ့်တဲ့စက်တွေမျိုး၊ ရှေးရှေးကထွက်ခဲ့တဲ့ နိုကီယာ ကီးပတ်ဖုန်းမျိုး၊ software အနေနဲ့ပြောရရင် page maker 6.5 တို့လို ဆော့ဖ်ဝဲမျိုး၊ အဲဒီလို အရာတွေမှာ မြန်မာစာ ယူနီကုဒ်ကို သုံးလို့မရနိုင်ပါဘူး။ ယူနီကုဒ် မပေါ်ပေါက်ခင် ရှေးခတ်က ရှိခဲ့တဲ့ အရာများဖြစ်လို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ယခုအချိန်ကစလို့ နောက်ပေါ်လာမယ့် နည်းပညာအားလုံးမှာတော့ အသုံးပြုလို့ရပါမယ်။ ပြီးတော့ လက်ရှိအချိန်ထိ မြန်မာယူနီကုဒ်ကို တရားဝင် support မလုပ်ပေးသေးတဲ့ ဆော့ဖ်ဝဲတွေရှိပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ဦးစားပေးlist ထဲမှာ မြန်မာက မပါလို့လည်းဖြစ်ရင်ဖြစ်နိုင်မယ်။ မြန်မာပြည်မှာ ဈေးကွက်မရှိလို့လည်းဖြစ်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။
ယူနီကုဒ် ကို စသုံးရင် ဘယ်လိုအကျိုးကျေးဇူးတွေရနိုင်သလဲ။
ပထမတစ်ချက်ကတော့ ကျနော်တို့ရေးချင်သလိုရေးတဲ့စာတွေကို ကွန်ပျူတာကနေ စနစ်ကျအောင် ထိန်းကျောင်းပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဥပမာ- စလုံးနဲ့ ယပင့်ပေါင်းပြီး ဈ ဆိုပြီးလုပ်နေတာမျိုးတွေ ၊ ( စျ ၊ ဈ )၊ သုညကို ဝလုံးအဖြစ်ရိုက်နေတာမျိုးတွေ ၊ ဥ နဲ့ ညကလေးကို မကွဲမပြားရိုက်နေတာတွေကို သူကထိန်းညှိပေးသွားနိုင်ပါတယ်။
စာလုံးပေါင်းအမှားအယွင်းတွေများလွန်းတာ၊ စာလုံးတစ်ခုနဲ့ တစ်ခုရိုက်ချင်သလို ရိုက်နေတာတွေကိုလည်း အမှန်ပြင်ပေးနိုင်တဲ့ နည်းစနစ်တွေစတင်ပေါ်ပေါက်လာပါလိမ့်မယ်။ လူတိုင်းသာ သုံးနေကြရင် အချင်းချင်း စကားပြောဆက်သွယ်တာက အခက်အခဲမဟုတ်တော့ပါဘူး ။ နှစ်ဖက်စလုံး အမှန်မြင်မှာပါ။
လက်ရှိသုံးနေကြတဲ့ မြေပုံတွေ၊ လမ်းနာမည်တွေ ၊ မြို့နာမည်တွေ၊ အားလုံးကိုGoogle map, open street map မှာ မြန်မာလိုရှာလို့ရပါတော့မယ်။ သုံးတဲ့သူများလာရင် ဝိုင်းပြီးဖြည့်ပေးတဲ့သူတွေလည်းများလာလို့ ပိုမို quality ကောင်းလာပါတော့မယ်။ Google မှာ မြန်မာလို ရှာရင် အချက်အလက်တွေအများကြီးပေါ်လာပါတော့မယ်။
မြန်မာဝီကီမှာ ဝင်ဖြည့်စွက်ပေးတဲ့သူတွေပါလာလို့ ကျနော်တို့ မြန်မာနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့အဖြစ်အပျက်တွကိုဝီကီမှာပိုဖတ်ရမယ်။ TED TALK လိုနေရာမျိုးမှာ အရမ်းမိုက်တဲ့ စိတ်ကူးတွေကို မြန်မာလို စာတန်းထိုးနဲ့ဖတ်လို့ရမယ်။ လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲစာရင်း ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း ကိုယ့်နာမည်က စာရင်းထဲရှိလျက်သားနဲ့ ဖောင့်မကိုက်လို့ ရှာမရဘူး ၊ ဖတ်မရဘူးဆိုတာမျိုးမဖြစ်တော့ပါဘူး ။ မြန်မာလိုနာမည်တင်မကဘူး။ တိုင်းရင်းသားဒေသက လူမျိုးတွေလည်း သူတို့တိုင်းရင်းသားနာမည်ကို ယူနီကုဒ်နဲ့ ရှာလို့ရပါတော့မယ်။
နောက်ဆိုရင် English လိုတတ်တဲ့သူမှ အင်တာနက်ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင်သုံးနိုင်မယ် ဆိုတာမျိုးမဖြစ်တော့ဘူး။ website တွေမှာ ဖောင့်တစ်မျိုးတည်းကိုပဲ နေရာတိုင်းသုံးတာမျိုးမဟုတ်တော့ပဲ၊ ခေါင်းစီး၊ စာကိုယ် သူ့နေရာနဲ့သူ လိုက်ဖက်တဲ့ဖောင့်တွေသုံးကြလို့ပို ကြည့်လို့ကောင်းလာမယ်။ အစည်းအဝေးတွေ၊ email တွေမှာ ဖောင့်စနစ်ပေါင်းစုံမသုံးတော့ပဲ ယူနီကုဒ် စနစ်ကို အခြေခံတဲ့ ဖောင့်တွေ ( ဥပမာ- Myanmar3, Pyidaungsu, Padauk, Notosans Myanmar) စသဖြင့် သုံးကြလို့ နည်းပညာအခက်အခဲ ဖြစ်ပါတယ်ဆိုတာကြီး မဖြစ်တော့ပဲ၊ လိုရင်းကို ထိထိရောက်ရောက်ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောဆိုနိုင်မယ်။ Google ကပေးတဲ့ အခမဲ့ စနစ်တွေကို ချက်ချင်းလက်တင်သုံးလို့ရပါမယ်။
ဒီနေရာမှာ အချို့ကပြောတာ ဇော်ဂျီနဲ့လည်းသုံးလို့ရတာပဲတဲ့ ၊ အဲဒါမှန်ပါတယ်၊ အဲဒီလိုသုံးလို့ရဖို့ facebook တို့ Google တို့က တမင် လုပ်ပေးထားတာပါ ။အဲဒီလို ရဖို့ နောက်ကွယ်ကနေ မလိုအပ်တဲ့ ငွေကြေးကုန်ကျမှုတွေ၊ အချိန်ကြာမြင့်မှုတွေရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် တစ်သက်လုံး ကျနော်တို့ အဲလို ရနေမယ်လို့ အာမမခံထားပါဘူး။ ကျနော်တို့ အားလုံး ယူနီကုဒ် ပြောင်းပြီးတဲ့အချိန် သူတို့ရဲ့ ဇော်ဂျီကို support ပေးမှုက ရပ်ဆိုင်းသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက ယာယီ ဖြေရှင်းမှုတစ်ခုသာဖြစ်ပါတယ်၊
ဇော်ဂျီမှာကော အားနည်းချက်ဘာရှိလို့လဲ။
ဇော်ဂျီကလည်း ယူနီကုဒ်လိုမျိုးပဲ စနစ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ သူ့စနစ်က မြန်မာနိုင်ငံက ပြည်သူတွေကို နှစ်ပေါင်းများစွာ အကျိုးပြုခဲ့ပါတယ်။ သူ့ရဲ့အားနည်းချက်ကတော့ ကျွန်တော်တို့ နောက်ထပ် နည်းပညာအသစ်တွေလိုချင်ရင် ထောက်ပံ့ပေးဖို့ လိုအပ်တဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ် ခိုင်ခိုင်မာမာ မပါရှိခဲ့ပါဘူး။ သူ့ခေတ်သူ့အခါနဲ့ အဆင်ပြေခဲ့ပေမယ့်လာမယ့် ၅နှစ် ၁၀ နှစ် အနှစ် ၂၀ မှာ ဘယ်လိုမှအဆင်မပြေနိုင်တော့ပါဘူး။ ဇော်ဂျီနဲ့ စာရိုက်တဲ့အခါ ရိုက်တဲ့သူပေါ်မူတည်ပြီး အသုံးပြုတဲ့ ကီးတွေ ကွဲပြားလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း စာတစ်ပုဒ် သိမ်းသွားရင် သူ့ဆီမှာ အမြင်မှာတူပေမယ့် ကုတ်နံပတ်မတူတဲ့ အက္ခရာတွေ အများကြီးပါသွားပါတယ်။ ဒါတွေဟာ လူလို မျက်လုံးနဲ့မဖတ်တတ်တဲ့ကွန်ပျူတာအတွက်တော့ အိမ်မက်ဆိုးလိုပါပဲ၊ သူဘယ်လိုမှ နားမလည်နိုင်ပါဘူး။ သူနားမလည်တဲ့အတွက် ကျွန်တော်တို့က ကွန်ပျူတာကို အမိန့်ပေးခိုင်းစေလို့မရတော့ပါဘူး။ အလားတူပြဿနာက ရှာဖွေတဲ့အခါမှာလည်း ဒုက္ခပေးပါတယ်။
စာရိုက်တဲ့အခါ စာလုံးပေါင်းစစ်လို့မဖြစ်နိုင်တာ၊ စာကြောင်းတွေ ခွဲရအဆင်မပြေတာ၊ ဒီဖောင့်တစ်မျိုးတည်းကိုပဲ နေရာတကာမှာ သုံးရလို့ ဒီဇိုင်းပိုင်းအရ ဆန်းသစ်တီထွင်လို့မရပဲ မျက်လုံးပသာဒမဖြစ်တာ။ ဖုန်းထဲမှာ သူရှိနေရင် ယူနီကုဒ် service တွေသုံးမရတာမျိုးတွေဖြစ်တတ်ပါတယ်။ Translate ကို ကောင်းကောင်းသုံးမရဘူး၊ မြေပုံတွေသုံးမရဘူး၊ TED talk, khan academy သုံးမရဘူး။ မြန်မာဘာသာနဲ့ မီနူးတွေ ဆက်တင်တွေသုံးမရဘူး။ အချို့သော မြန်မာ ဆော့ဖ်ဝဲတွေသုံးရင် ဖောင့်မမှန်ဘူး
နောက်ဆုံးတစ်ခုကတော့ တိုင်းရင်းသားစာလုံးတွေရိုက်လို့မရပါဘူး။
ဇော်ဂျီကနေ ယူနီကုဒ် ပြောင်းရင်ဘာလုပ်ဖို့လိုသလဲ ။
ဇော်ဂျီဖောင့်မထည့်ခဲ့ဖူးဘူး ဆိုရင်တော့ ဘာမှလုပ်စရာမလိုပါဘူး ၊ တန်းပြီး လက်တင်သုံးရုံသာရှိပါတယ်။ ကီးဘုတ်ကတော့ အဓိက နှစ်မျိုးသာရှိပါတယ်။ မြန်စံကီးဘုတ် နဲ့ ဇော်ဂျီလက်ကွက်သုံးကီးဘုတ်ပါ။ အကြံပေးလိုတာကတော့ မြန်စံကီးဘုတ်ကိုသာ စတင် လေ့ကျင့်သင့်ပါတယ်။ လေ့ကျင့်ချိန် ၂နာရီခန့်သာပေးလိုက်ရင် ကောင်းကောင်းနဲ့မြန်မြန်ဆန်ဆန်ရိုက်တတ်သွားနိုင်ပါတယ်။ တကယ်လို့မှ အဲဒီလိုမဟုတ်ဘူး ယခင် က ဇော်ဂျီလက်ကွက်နဲ့အသားကျနေခဲ့လို့ ဇော်ဂျီလက်ကွက်အတိုင်းပဲ ယူနီကုဒ် ရိုက်ချင်တယ်ဆိုရင်လည်း အဲဒီလို ရိုက်လို့ရအောင်ဖန်တီးပေးထားတဲ့ ကီးဘုတ်တွေရှိပါတယ်.။ Keymagic တို့လိုမျိုး ၊ အဲဒါတွေသုံးနိုင်ပါတယ်။ ဒါကတော့ window, mac ကွန်ပျူတာတွေအတွက်ပါ။
ဖုန်းတွေမှာဆိုရင်တော့ အဓိက Android နဲ့ iOS ရှိပါတယ်။ Android ထဲမှာကိုပဲ Brand ခွဲတွေက အများကြီးရှိတော့ ပြောရတာတော့နည်းနည်းခက်ပါတယ်။ အချို့စက်တွေက ဖုန်းထဲမှာပဲ theme ကနေ ပြောင်းတာမျိုး၊ Language setting ကနေ ယူနီကုဒ်ပြောင်းလို့ရတာမျိုးတွေရှိပါတယ်။ အချို့ဖုန်းတွေမှာတော့ အဲဒီsetting မပါလို့ Font changer တွေ ဒါမှမဟုတ်ရင် မူလ firmware ပြန်တင်ရတာမျိုးတွေ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ios မှာတော့ ပိုရှင်းပါတယ်။ လက်ရှိ ios မှာ တော့ My font နဲ့ ttkeyboard ထဲမှာပါတဲ့ Pyidaungsu နဲ့ uni zg ကီးဘုတ် ဆိုတာကို ထည့်လိုက်ရင် ချက်ချင်း ယူနီကုဒ် သုံးနိုင်ပါတယ်။ လာမယ့် ios ဗားရှင်းအသစ်မှာတော့ ယူနီကုဒ်ဖောင့်နဲ့ ကီးဘုတ်တို့ဟာ စက်ထဲမှာ တစ်ပါတည်း ပါလာတော့မယ်လို့ ပြောပါတယ်။
အချို့ကတော့ ယူနီကုဒ်မသုံးချင်တာ လက်ကွက် ကြောင့်လို့ပြောပါတယ်။ တကယ်ကတော လက်ရှိ အများစုသုံးကြတဲ့ tt keyboard, bagan, frozen , samssung စတဲ့ ကီးဘုတ်တွေအားလုံးမှာ ယူနီကုဒ်ကော ဇော်ဂျီကော လက်ကွက်တူတူပါပဲ။
ဒါပေမယ့် စက်ရဲ့ဖောင့်က ဇော်ဂျီဖြစ်နေပြီး ယူနီကုဒ် လက်ကွက် ကို ဖွင့်သုံးရင်တော့ စနစ်မတူတဲ့အတွက် ဘယ်လိုမှ မှန်နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ အဲဒီယူနီကုဒ် လက်ကွက်တွေ အလုပ်လုပ်စေချင်ရင် ၊မှန်စေချင်ရင် စက်ရဲ့ ဖောင့်ကပါ ယူနီကုဒ် ဖြစ်နေဖို့လိုပါတယ်။
ကိုယ့်ဘာသာ ပြောင်းတတ်ရင်ပြောင်းပါ။ မပြောင်းတတ်ရင် နီးစပ်ရာ ကျွမ်းကျင်သူတွေကို အကူအညီတောင်းပါ။ အဲဒါမှမ ရရင် ဖုန်းဆိုင် ကွန်ပျူတာဆိုင်တွေဆီကို သွားပြီး ယူနီကုဒ် ပြန်ထည့်ခိုင်းလိုက်ပါ။ သူတို့တွေ ဇော်ဂျီထည့်ပေးခဲ့သလို အခု ယူနီကုဒ်လည်း ပြန်ထည့်ပေးနိုင်ကြပါတယ်။
နောက်ဆုံးပြောရရင် ဘာကြောင့် ယူနီကုဒ် ပြောင်းသင့်တာလဲ
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ ပြဿနာပေါင်းသောင်းခြောက်ထောင် ရှိပါတယ်။ တကယ်က အဲဒီထက်တောင်ပိုချင်ပိုဦးမှာပါ ။ သေးသေးမွှားမွှား အရေးမပါဘူးလို့ထင်ရပေမယ့် အင်တာနက်သုံးတဲ့သူ သန်း ၂၀ ကျော်လောက်မှာ ဖောင့်ပြဿနာ မတက်ဖူးတဲ့သူမရှိပါဘူး။ အဲဒီ သန်းနဲ့ချီတဲ့ ပြည်သူတွေ ဖတ်ဖို့ စာ၊ သုံးဖို့ app တွေ ဖန်တီးသူတွေမှာလည်း ဒီစနစ်နှစ်ခုအကြားမှာ ဗျာများ နေရပါတယ်။ သူတို့ သာ ဒီ အတွက် ပူစရာမလိုတော့ဘူးဆိုရင် ဒီထက်ပိုကောင်းတဲ့ app တွေ၊ service တွေ ထုတ်လုပ် ဖန်တီးနိုင်ကြပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ ဇော်ဂျီကိုပဲ စံစနစ်အဖြစ်သတ်မှတ်လိုက်လို့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ မဖြစ်နိုင်တဲ့အချက်ပေါင်းများစွာ ရှင်းပြလို့ရပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ယူဆရင်တောင်မှ သူ့ကို စံအဖြစ်သတ်မှတ်ဖို့ ကုန်ကျမယ့်ငွေကြေး၊ ကြာမြင့်မယ့်အချိန်၊လူအရင်းအမြစ် စသဖြင့်ပေါ့။ ဒါတွေကို ကျွန်တော်တို့ မတတ်နိင်ပါဘူး၊ ဒါကြောင့်မို့ ဇော်ဂျီနဲ့ ယူနီကုဒ်နှစ်ခုမှာ တစ်ခုပဲ ရှိဖို့လိုကိုလိုပါတယ်။ နှစ်ခုလုံး ရှိခြင်းဟာ ဘယ်မောင်းနဲ့ ညာမောင်းစနစ်နှစ်ခုစလုံးကို တစ်ပြိုင်တည်းကျင့်သုံးသလို ဒုက္ခများပါတယ်။ အလုပ်မတွင်ပါဘူး။ လက်ရှိမှာ နှစ်မျိုးလုံးမြင်နေရတဲ့ နည်းပညာတွေကို အသုံးပြုထားပေးကြတယ်လို့ဆိုပေမယ့် အဲဒီနည်းပညာများဟာ ရေရှည်အတွက်မဟုတ်ပါဘူး။ သူ့ဆီမှာလည်း အားနည်းချက်တွေရှိပါတယ်။ အဲဒီအားနည်းချက်တွေကို ပြင်မယ့်အစား ၊အကုန်လုံးယူနီကုဒ် ဖြစ်သွားတာက ပိုပြီး အကျိုးများပါတယ်။ ယာယီအပြောင်းအလဲကာလအတွက်ကို သာရည်ရွယ်တာဖြစ်လို့ အချိန်တစ်ခုရောက်ရင်တော့ ဒီ အလိုအလျောက် ပြောင်းလဲပေးတဲ့ service တွေက ရပ်တန့်သွားနိုင်ပါတယ်။ ယူနီကုဒ်က စာရိုက်ရပိုလွယ်တယ်။ အမှားပိုနည်းတယ်။ ယူနီကုဒ် အနွယ်ဝင် ဖောင့်တွေကိုသာအသုံးပြုရင် မည်သည့်နေရာမှာမဆိုမြင်ရတယ်။ ပြီးတော့ လက်ရှိ ကွန်ပျူတာ ၊ဖုန်း အားလုံးဟာ ယူနီကုဒ် အနွယ်ဝင် ဖောင့်ကိုသာသုံးကြတယ်။
မိုဘိုင်း အော်ပေရတာတွေ၊ မီဒီယာတွေ၊ social influencer တွေ၊ mobile app တွေဟာ ယူနီကုဒ်တစ်မျိုးတည်းကို သာ သုံးတော့မှာဖြစ်လို့ ဇော်ဂျီဆက်သုံးနေရင် သူတို့စာကို ဖတ်လို့မရနိုင်တော့ပါဘူး။
ပြီးတော့ လက်ရှိအချိန်ဟာ အစိုးရကိုယ်တိုင်တွန်းအားပေးတာကော အပြောင်းအလဲအတွက် ကူညီမယ့်သူများ ရှိနေတာကောဖြစ်လို့ ပြောင်းဖို့အကောင်းဆုံးအချိန်ပဲဖြစ်ပါတယ်။
ရေးသားသူ ငြိမ်းချမ်းကိုကို
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အခုဆိုရင် မိုဘိုင်းနဲ့ ဒေတာကောက်ယူခြင်းက အတော်ကိုခေတ်စားလာပါပြီ။ မိုဘိုင်းနဲ့ ဒေတာကောက်ဖို့အတွက် အသုံးပြုလို့ရတဲ့ tool တွေကတော့ အများကြီးရှိပါတယ်။ အဲဒီထဲကမှ အသုံးများကြတာကတော့ open source တွေဖြစ်တဲ့ Open data kit အနွယ်ဝင် tool တွေပါ။ သူတို့တွေက များသောအားဖြင့် အခမဲ့ရသလို ဒေတာကောက်ဖို့လိုအပ်တဲ့ function တွေ၊ feature တွေကို သေချာစနစ်တကျသတ်မှတ်ထားတဲ့ xlsform format တွေကိုအသုံးပြုတဲ့အတွက်ကြောင့် တစ်နေရာမှာ ဖန်တီးထားရင် အခြားတနေရာမှာပါ ပြန်လည်အသုံးပြုလို့ရပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ဒီ Form ဖန်တီးရတာဟာ သာမာန်အသုံးပြုသူအတွက်အနည်းငယ်တော့ရှုပ်ထွေးပါတယ်။ ကောက်ယူချင်တဲ့ form ထဲမှာပါတဲ့ rule တွေများရင်များသလို ၊ ပိုမိုရှုပ်ထွေးလက်ဝင်ပါတယ်။ တကယ်တမ်းကျတော့ မိုဘိုင်းဖုန်းနဲ့ ဒေတာကောက်တဲ့အခါမှာ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ တစ်ခုတည်းတင် စိန်ခေါ်ချက်မဟုတ်ပါဘူး။ အဲဒါကိုဖြေရှင်းနိုင်ရင်တောင် ယခင် စာရွက်နဲ့ကောက်တာမျိုးမဟုတ်တော့တဲ့အတွက် မတူညီတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို အဆင်ပြေချောမွေ့အောင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲစဉ်းစားရပါသေးတယ်။
ကျနော် နမူနာရေးပြပါမယ့် ၊ဒီအလုပ်တစ်ခုလုံးမှာ ဘယ်လိုအဆင့်တွေပါသလဲ ။အဲဒီထဲမှာ ဘယ်လို အဆင့်သေးသေးလေးတွေပါသေးလဲ။ ဘယ်လိုဖြေရှင်းနိုင်သလဲဆိုတာကိုပေ့ါ။ တစ်ခုရှိတာက အချို့သောပြဿနာတွေက theory ထဲမှာမပါပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံမှာမို့ပဲ ဖြစ်နေရတဲ့ ပြဿနာမျိုးတွေရှိတယ် ။
၁. မိမိကောက်ယူလိုသော ဆာဗေးအတွက် paper for ကို ရေးဆွဲခြင်း
၂.မိမိဆာဗေးရဲ့ အရွယ်အစား ၊ အသုံးပြုနိုင်တဲ့ ဘက်ဂျက်၊ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့လူအင်အားများအရ၊ မည်သည့်စနစ်ကို သုံး၍ ကောင်းမလဲဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ခြင်း။
မိုဘိုင်း ဖောင်အဖြစ်ပြောင်းလဲခြင်း
စာရွက်နဲ့ပြုလုပ်ထားတဲ့ ဆာဗေးကို mobile phone နဲ့ကောက်တဲ့ format ပြောင်းလဲတာကို တော့ ဒီ ODk, Kobo ကျွမ်းကျင်သူများက ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာလည်း ရော့အင့်ဆိုပြီး ပေးလိုက်ရုံနဲ့မပြီးပဲ . ဖောင်အကြမ်းကနေ နောက်ဆုံး ဖိုင်နယ်ထွက်သည့်အထိ အကြိမ်ပေါင်းများစွာ အပြန်ပြန်အလှန်လှန် စစ်ဆေးရပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ ဖောင်ပြုလုပ်ပေးသူတစ်ဦးတည်းတင် မပြီးပါဘူး။ အချို့သော ဖောင် logic တွေ ၊ data validation rule တွေ ( ဥပမာ- ဘာဖြစ်မှ ဘာလုပ်မယ်ဆိုတဲ့ အချက်မျိုးတွေက တစ်ခါတစ်လေ စာရွက်ပေါ်မှာ ရေးထားလေ့မရှိပါဘူး၊ ဒါတွေကို သေချာသိရအောင် project manager က ကျွမ်းကျင်သူနဲ့ အတူတူအလုပ်လုပ်ဖို့လိုပါတယ်၊ ကြားမှာ မြန်ဆန်သွက်လက်ပြီး ပွင့်လင်းမြင်သာတဲ့ ဆက်ဆံမှုမျိုးရှိတာက အမှားအယွင်းနည်းစေနိုင်တဲ့နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်) ။ မေးခွန်းပေါင်း ၆၀၀ ကျော်ရှိတဲ့ဆာဗေးဖောင်တစ်ခုမှာ မေးခွန်းတစ်ခုရဲ့ validation rule လေးတစ်ခု မှားယွင်းခဲ့လို့ ၊ တစ်ရက်စာပြန်လည်ဒေတာကောက်ယူခဲ့ရတဲ့အဖြစ်မျိုးရှိခဲ့ဖူးပါတယ်။
တကယ်တမ်းကတော့ form ကိုပြင်ဆင်ဖို့လုံလောက်တဲ့အချိန်နဲ့ အသေးစိတ်စစ်ဆေးနိုင်မယ့် team လေးဖွဲ့ထားသင့်ပါတယ်။ ယခင်ကအလားတူ ဆာဗေးကို ကောက်ယူခဲ့ဖူးသူ၊ ပါဝင်တဲ့မေးခွန်းတွေကို ကိုယ်တိုင်မေးမြန်းဖြေဆိုခဲ့ဖူးသူတွေပါရင်ပိုကောင်းပါတယ်။ ဒါကျမှ သူတို့ မေးခွန်းမေးမြန်းတဲ့အခါ ဘယ်နေရာကတော့ အဆင်မပြေဘူး ၊ ဘယ်လိုပြင်သင့်တယ် ၊ဘယ်အချက်ပါရင်ပိုကောင်းမယ်စတာတွေ ပေါ်လာပါလိမ့်မယ်။ ကြုံဖူးတဲ့အတွေ့အကြုံအရဆိုရင်တော့ ဆာဗေးမေးခွန်းများဟာ တကယ်မကောက်ယူခင်အချိန်အထိ ဘယ်တော့မှ ပြင်ဆင်လို့ပြီးစီးလေ့မရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် စာရွက်ပေါ်ကနေ digital form ပေါ်ကိုရွှေ့ကူးထည့်တဲ့အခါ ပြောင်းလဲလိုက်ရတဲ့အချက်မျိုးတွေရှိတတ်ပါတယ်။ အဲဒီအခါ စာရွက်ထဲမှာပါတဲ့မေးခွန်းတွေကို ဖျက်ပစ်တာမျိုးမဟုတ်ပဲ ၊လိုအပ်သလို ပြင်ဆင်ခွင့်ကို project manager က ရထားတယ်ဆိုရင်တော့ အလုပ်လုပ်ရတာပိုမိုမြန်ဆန်နိုင်ပါတယ်။
အချို့မေးခွန်းတွေက အတော် အဖြေရကျပ်တာမျိုး၊ အဓိပ္ပါယ်နှစ်ခွထွက်တာမျိုးတွေလည်းရှိတတ်ပါတယ်။ ဥပမာ- အသက် ၁၀နှစ်ကနေ ၁၅နှစ်ကြားကလေးတွေကိုမေးချင်ပါတယ်ဆိုတာမျိုးဆိုရင်၊ ကောက်ယူတဲ့သူက ၁၀နှစ်ထဲဝင်နေတဲ့သူကိုကောက်မှာလား၊ ၁၀နှစ်ကျော်တဲ့သူကိုကောက်မှာလား.။ ကိုယ့်အတွေးနဲ့ကိုယ်ကောက်ကြတဲ့အခါ အချက်အလက်ကွဲပြားတာတွေဖြစ်လာပါတော့တယ်။ သူ့ကြည့်ဆိုရင်မသိသာပေမယ့်လို့ မွေးသက္ကရာဇ်အတိအကျမေးပြီး mobile phone ကနေ အလိုအလျောက် အသက်တွက်ချက်ဖော်ပြတဲ့အခါ ၊ စက်ကထွက်တဲ့အသက်နဲ့ တကယ် ဖြေတဲ့သူတွေကပြောတဲ့အသက်ကွဲပြားကြလေ့ရှိပါတယ်။ အဲဒီမှာပဲ ပြန်လည်စစ်ဆေးတဲ့အခါ ဒေတာတွေကောက်ယူဖို့ ကျန်နေတယ်ဆိုတဲ့အဖြစ်မျိုးပေါ်လာပါလိမ့်မယ်။ ဒီလိုမဖြစ်ရအောင်လို့ဆိုရင် တော့ ကောက်ယူတဲ့သူတွေကို အသေအချာ training ပေးဖို့လိုပါတယ်။စာကြောင်းတစ်ကြောင်းချင်း၊မေးခွန်းတစ်ခုချင်းရဲ့ ဆိုလိုရင်းအဓိပ္ပါယ်ကို ပြောပြဖို့၊ မေးခွန်းဖောင်ထဲမှာပါ ( note ) အနေနဲ့ ရှင်းလင်းချက်ထည့်ပေးဖို့လိုပါတယ်။ တစ်ခါတစ်လေမှာ ကောက်ယူတဲ့သူတွေက အရမ်းများပြီး .ဆင့်ပွားသင်တန်းတွေနဲ့ လက်ဆင့်ကမ်းညွှန်ကြားကြတဲ့အခါ ကြားထဲမှာ နားလည်မှုလွဲတာတွေ အရမ်းများလာတတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် စတင်ကတည်းက မေးခွန်းတွေက ရှင်းလင်းပြီးနားလည်လွယ်ဖို့၊ အသေးစိတ်ညွှန်ကြားချက်တွေကို ပါထည့်ရေးထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
ဘာသာစကား
ကောက်ယူတဲ့ဘာသာစကားနေရာမှာ အချို့ကတော့ english စာကိုအသုံးပြုကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လို့ စေတနာ့ဝန်ထမ်းများနဲ့အလုပ်လုပ်မယ်။ လူတွေအများကြီးပိုမိုပါဝင်ပြီး မတူကွဲပြားတဲ့ နောက်ခံ က လူတွေပါပါမယ်ဆိုရင်တော့ မြန်မာစာကိုပါ မဖြစ်မနေသုံးဖို့လိုပါတယ်။ မြန်မာစာမှာလည်းသိကြတဲ့အတိုင်း ယူနီကုဒ်နဲ့ ဇော်ဂျီဆိုပြီးရှိနေတဲ့အတွက်ကြောင့် ဘယ်အရာကိုသုံးမလဲဆိုတာ မဖြစ်မနေ ဆုံးဖြတ်ကြပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ အကြံပေးလိုတာကတော့ ဒေတာကောက်တဲ့နေရာမှာ သုံးမယ့် ဖုန်းတွေ၊ tablet တွေရဲ့ ဖောင့်ကဘာလဲဆိုတာ အရင်ဆုံးဆန်းစစ်လိုက်ပါ။ အများစု သုံးကြတဲ့ ဖောင့်ကို default ထားလိုက်ပါ။ တကယ်တမ်းကတော့ ဖောင်ကို ဇော်ဂျီနဲ့ကော ယူနီကုဒ်နဲ့ပါ ပြုလုပ်လို့ရပါတယ်။ ဖောင်တစ်ခုတည်းကိုပဲ ဘာသာစကားပြောင်းလဲသုံးရုံနဲ့ နှစ်မျိုးလုံး ဖြည့်လို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီနေရာမှာ ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်နိုင်တာကတော့ ၊ စာရိုက်ထည့်ရတဲ့ အခြေအနေမျိုးတွေမှာ ဒေတော table တစ်ခုတည်းမှာကိုပဲဇော်ဂျီကော ယူနီကုဒ်ကော ရောထွေးပြီးဝင်သွားပါလိမ့်မယ်။ ဒါကို ခွဲထုတ်နိုင်ဖို့နည်းလမ်းကတော့ ၊ စကောက်ယူတည်းက ယူနီကုဒ်ဆိုရင် အမှန်ခြစ်၊ ဒါမှမဟုတ်ဇော်ဂျီဆိုရင် အမှန်ခြစ်ဆိုပြီး မေးခွန်းတစ်ခုအပိုထည့်ခဲ့ဖို့လိုပါလိမ့်မယ်။ ဒါဆိုရင် ဒေတာ clean လုပ်တဲ့သူတွေအတွက်ပိုမိုလွယ်ကူ အချိန်ကုန်သက်သာပါလိမ့်မယ်။
ဒီလိုနှစ်မျိုးရတယ်ဆိုတာကို တစ်ခါတစ်လေ ကောက်ယူတဲ့သူတွေက မသိနိုင်ကြပါဘူး။ ဒါကြောင့် ဒီလိုပြောင်းလို့ရတဲ့ ဘယ်လိုစာရိုက်ရတယ်ဆိုတာကိုပါ ဆင့်ပွားသင်တန်းတွေမှာ သေချာသင်ပေးဖို့လိုပါတယ်။ လိုအပ်ရင် handout လေးတွေ ပါထုတ်သင့်ပါတယ်။
စတင်မကောက်ခင် သင်တန်းပေးခြင်း
သင်တန်းကို ကောက်မယ့်သူတွေကို တိုက်ရိုက်ပေးတာမျိုးရှိသလို၊ ပြန်သင်ပေးမယ့်သူတွေ team leader တွေကိုပေးရတာမျိုးလည်းရှိပါတယ် ။ အဲဒီနေရာမှာ သင်တန်းအတွက် powerpoint, handout, video tutorial ,ပြီးတော့ လက်တွေ့ ဖုန်းကနေ အသုံးပြုပြတဲ့ အရာတွေအားလုံးနဲ့ အမြင်ရှင်လင်းအောင် ပြသသင့်ပါတယ်။ အဲဒီနေ့မှာတင် ပဲ ဖောင်ကိုဖိုင်နယ် ဗားရှင်းအဖြစ်အတည်ပြုလို့မရသေးပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ training ပြီး စမ်းသပ်ကြတဲ့အခါ ပြန်လာနိုင်တဲ့ feedback တွေရှိသေးတယ် ။ ဒါတွေကို မှတ်တမ်းတင်ထားပြီး ပြန်လည်ပြင်ဆင်သင့်ပါတယ်။ ကျနော်က တော့ ဖောင်ကို final ဆိုတဲ့နာမည်တပ်မယ့်အစား ဗားရှင်းနံပါတ်ပဲတပ်လေ့ရှိပါတယ်။ training ပေးတဲ့နေ့မှာတော့ ဗားရှင်း 1 ကိုထုတ်ပါတယ်။ နောက်တော့ လိုအပ်သလို version 1.1 , အကြီးစားပြောင်းလဲမှုလုပ်ရမယ်ဆိုရင် version 2 စသဖြင့် လုပ်ပါတယ်။
ကျနော်သင်တန်းတွေပေးတုန်းက မထင်မှတ်ပဲ ကြုံရတာတစ်ခုရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ အင်တာနက်ပြဿနာပါ။ တစ်ခါတစ်လေမှာ အသုံးပြုမည့်ဖုန်းတွေက မသုံးတာကြာတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အသစ်စက်စက်တွေပဲ ဖြစ်ဖြစ် ဖြစ်နေလေ့ရှိပါတယ်။ အဲဒီဖုန်းတွေကများသောအားဖြင့် update မဖြစ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် wifi တစ်ခုကိုချိတ်လိုက်တာနဲ့ ရှိသမျှ application, firmware အားလုံး update ဆွဲပါတော့တယ်။
တစ်ယောက်နှစ်ယောက်တည်းဆိုရင်တော့ လိုင်းအတော်နှေးသွားတတ်တာ၊လူပေါင်းရာချီရင်တော့ ပြောဖွယ်ရာကိုမလိုအောင် လိုင်းလုံးဝသုံးမရတာမျိုးဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ wifi နဲ့မချိတ်ဆက်မီ auto update တွေ၊ ပိတ်ထားဖို့ တောင်းဆိုဖို့လိုပါတယ်။ တစ်ခါတစ်လေ wifi hotspot များရဲ့ ကန့်သတ်ထားတဲ့အလုံးရေ ရှိတဲ့အတွက် wifi နဲ့ချိတ်လို့မရတဲ့အခက်အခဲလည်းကြုံတတ်ပါတယ် ။ဒါမျိုးကိုတော့ ကိုယ်တိုင် အင်တာနက် hotspot ဖွင့်သုံးရင်သုံး ဒါမှမဟုတ် နောက်ကွယ်ကနေ ဖြေရှင်းပေးမယ့် သူတစ်ဦးကို အဆင်သင့်ထားဖို့လိုပါတယ်။ မဟုတ်ရင်တော့ သင်တန်းမပေးရပဲ အဲဒီအခက်အခဲကို လိုက်ရှင်းနေရတာနဲ့ အချိန်ကုန်သွားပါလိမ့်မယ်။ သင်တန်းမှာ သင်တန်းဆရာ သုံးမယ့်ဖုန်း၊ laptop အတွက်သီးသန့်အင်တာနက်လိုင်းရှိခြင်းကလည်းကောင်းပါတယ်။ မဟုတ်ရင် network traffic ကြောင့် video ပြမရတာ၊ demonstration လုပ်မရတာတွေကြုံပြီး ထင်သလောက် ခရီးမပေါက်ဖြစ်ရပါလိမ့်မယ်။
ကောက်ယူစဉ်မှာ feedback နဲ့ အကူအညီပေးရေး channel တစ်ခုရှိထားခြင်း
စတင်ကောက်ယူစဉ်မှာ အမှားအယွင်းအများဆုံးကြုံတွေ့လေ့ရှိပါတယ်။ ဖောင်ယူလို့မရတာမျိုးတို့၊ ပို့လို့မရတာမျိုးတို့၊ မှားဖြည့်ပြီး ပြန်ဖျက်ချင်တာမျိုးတို့၊ ကောက်ရင်းနဲ့မှ ကျော်လို့မရတာ၊ save လို့မရတာမျိုး ဒါတွေဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။ မေးကို မေးမြန်းရမယ့်မေးခွန်းအတွက် ကတော့ ကျော်လို့မရဘူးဆိုတာသဘာဝကျပါတယ်။ ဒါမျိုးကြုံရင် မြန်မြန်ဆန်ဆန် ဖြေရှင်းပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ကောက်နေစဉ်မှာ viber group or messenger group ထားပြီး မေးခွန်းတွေကို နောက်ကွယ်ကနေ နည်းပညာပိုင်းဖြေရှင်းပေးမယ့်သူရှိတာက လည်း အားသာချက်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
စာရွက်နဲ့ကောက်တဲ့အခါနဲ့ ဖုန်းနဲ့ကောက်တဲ့အခါ အဓိကကွာခြားသွားတာကတော့ ကြားမှာ အဆင့်ဆင့်စစ်ဆေးတဲ့အဆင့်တွေမရှိတော့ပဲ အခုကောက်တဲ့ဒေတာတွေက ချက်ချင်းဆိုသလို ပင်မဆာဗာကို ရောက်သွားတာပါ။ ဒါကြောင့်မှားတယ်မှန်တယ်ဆိုတာကို ကြားခံစစ်ပေးမယ့်သူတွေမရှိလို့ စုပြုံရောက်လာတဲ့ဒေတာတွေကို စစ်ဆေးရတဲ့သူအတွက် အခက်တွေ့စေပါတယ်။ အကြံပေးလိုတာကတော့ ကောက်ယူပြီးတဲ့ဒေတာတွေကိုချက်ချင်းမပို့ပဲ စုရပ်နေရာတွေမှာ team leader တွေက ဖုန်းကိုဖွင့်ပြီး စစ်ဆေးစေလိုပါတယ်။ အားလုံးစစ်ပြီးရင်တော့ တစ်ပြိုင်နက်တည်း ပို့လို့ရပါတယ်။ အမှားအယွင်းပါကောင်းပါနိုင်သေးပေမယ့် အများကြီးတော့ မပါနိုင်တော့ပါဘူး ။ ဒီနေရာမှာပို့မရရင်လည်း ဘာမှားနေလည်းဆိုတာကို team leader ကသိဖို့လိုပါတယ်။ အဖြစ်များတဲ့ပြဿနာလေးတွေကို ကြိုတင်ရှင်းပြပေးထားပါ။ ဘယ်လိုဖြေရှင်းရမလဲပြောပြထားပါ။ အဲဒီထဲမပါတာဆိုရင်တော့ လှမ်းမေးလို့ရဖို့အတွက် နည်းပညာအကူအညီပေးတဲ့သူကို အဆင်သင့် hotline မှာတင်ထားပါ။
စစ်ဆေးတဲ့အခါမှာ ဘယ်နေရာတွေကိုအဓိက ထားကြည့်ရမလဲဆိုတာကို ကြိုတင်သင်ကြားပေးထားဖို့လည်းလိုပါတယ်။ အချို့အချက်တွေက ကတော့ ဖုန်းထဲက ဖောင်ကနေ အလိုအလျောက် စစ်ဆေးပြီး မမှားအောင်သတိပေးနိုင်ပေးမယ့် ၁၀၀% တောင်မမှားအောင်မလုပ်ပေးနိုင်ဘူးဆိုတာကို သဘောပေါက်ထားရပါမယ်။ ဥပမာ နာမည်က ယောင်္ကျား ၊ sex က အမျိုးသမီးဖြစ်နေတာမျိုး၊ ပညာအရည်အချင်းက အသက်၁၀နှစ်နဲ့ တက္ကသိုလ်တက်နေတာမျိုးစတာတွေပေါ့။ ဖုန်းကတော့ ဒီနာမည်ကို ကြည့်ပြီး ယောကျာ်းလားမိန်းမလား ခွဲနိုင်တဲ့ အရည်အချင်းမရှိပါဘူး။ AI တွေခေတ်စားလာရင်တော့ တစ်မျိုးပေါ့ 😀
ဝင်လာတဲ့ဒေတာတွေကိုစစ်ဆေးခြင်း
မြေပြင်မှာကောက်ယူနေတဲ့ ဒေတာတွေကို team leader တွေကစစ်သလို ဒေတာဘေ့စ်ထဲရောက်လာတဲ့ ဒေတာတွေကိုလည်း ရုံးချုပ်ကနေ ကြည့်နေလို့ရပါတယ်။ ဒေတာတွေများလွန်းတဲ့အတွက် သူတို့က တော့ တစ်ခုချင်းအသေးစိတ်ကြည့်လို့မနိုင်ဘဲ ဘယ်မြို့ကတော့ ဘယ်နှစ်ခုကောက်ပြီးပြီ၊ပို့ပြီးပြီ။ ဘယ်မြို့ကတော့ ကျန်နေတယ် စသဖြင့် သိနိုင်ပါတယ်။ kobotoolbox ကိုသုံးရင်တော့ သူ့မှာ data visualization function ပါတဲ့အတွက် ကောက်ယူထားတဲ့ ပမာဏနဲ့ မေးခွန်းတစ်ခုချင်းရဲ့ ပျမ်းမျှ အဖြေတွေကို ကြည့်လို့ရပါတယ်။
ကောက်ယူတဲ့ဖုန်းတွေမှာ GPS ဖွင့်ထားခြင်းနဲ့ မဖွင့်ထားခြင်း
ဖုန်းနဲ့ကောက်တဲ့အခါ အားသာချက်နောက်တစ်ခုကတော့ ကောက်ခဲ့တဲ့ဒေသတွေရဲ့ဂျီပီအက် အချက်အလက်တွေကို တစ်ခါတည်း ယူထားလို့ရတာပါပဲ။ အဲဒါကို အပိုမေးခွန်းတစ်ခုအနေနဲ့ ဖောင်ထဲမှာ ထည့်ထားလို့ရပါတယ်။ GPS ဖွင့်ထားတဲ့အခါ သူ့အချက်အလက်တွေကို တစ်ပါတည်းကောက်ယူသွားပြီး နောက်ကွယ်က data dashboard ပေါ်မှာ အမှတ်အသားတွေ ပြန်ပေါ်ပါတယ်။ တကယ်သွားထားမသွားထား ပြန်စစ်ဆေးတဲ့အခါမှာ အရမ်းအသုံးဝင်ပါတယ်။
မကောင်းတဲ့အချက်ကတော့ ဘက်ထရီ အရမ်းကုန်ပါတယ်။ မေးခွန်းတွေများတယ်။ မေးရမယ့်အိမ်တွေများတယ်ဆိုရင် ၃အိမ်လောက်မေးပြီးတာနဲ့ ဘက်ထရိကုန်သွားတာမျိုးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပါဝါဘဏ် ဆောင်သွားဖို့လိုရင်လိုပါမယ်။ ဒါမှမဟုတ် ၊ အိမ်တစ်အိမ်ကို ဝင် စမေးတာနဲ့ GPS ဖွင့် ၊ ပြီးရင် ပြန်ပိတ်ရင်တော့ ဘက်ထရီ အစားသက်သာပါလိမ့်မယ်။
စစ်တမ်းကောက်ယူချိန်ပြီးစီးခြင်း
စစ်တမ်းကောက်ယူတဲ့ကာလပြီးသွားပြီးဆိုရင် နောက်ထပ်ဘယ်သူမှ ပို့လို့မရတော့အောင် ဖောင်ကို အွန်လိုင်းမှာ publish လုပ်ထားတာကို ပိတ်လိုက်လို့ရပါတယ်။ အဲဒီနောက်မှာတော့ ရရှိလာတဲ့ဒေတာတွေကို Download ဆွဲပြီး ပြန်လည်စစ်ဆေးတဲ့အဆင့်ရောက်ပါတယ်။ စစ်ဆေးတဲ့အခါမှာလည်း ဒေတာများလာရင်များလာသလို ပိုမိုကိုင်တွယ်ရခက်လေ့ရှိပါတယ်။ အများဆုံးအနေနဲ့ဆိုရင် သောင်းနဲ့ချီတဲ့ ဒေတာတွေကို စစ်ဆေးခဲ့ဖူးပါတယ်။ အဲလောက်များလာရင်တော့ တစ်ခုချင်းလိုက်ကြည့်ဖို့မဖြစ်နိုင်တော့ပဲ .. Excel or Google Sheet များထဲမှာ ဖော်မျုလာများအဆင့်ဆင့်နဲ့ error ပါနိုင်တဲ့နေရာတွေကို ပိုက်စိပ် တိုက် စစ် ဆေးရပါတယ်။ ဒီထက်ပိုများလာတဲ့ပမာဏတွေဆိုရင်တော့ Data scientists တွေက programming language တွေသုံးပြီး စစ်ဆေးကြတာပိုကောင်းပါလိမ့်မယ်။ ဒီနေရာမှာ ပြန်ကောက်ဖို့လိုအပ်လာတဲ့ အရာမျိုးတွေလည်းရှိပါလိမ့်မယ်။ အဲဒီအခါ မျိုးကျရင် ကြိုတင်ကောက်တည်းက၊ ဒေသအချက်အလက်၊နဲ့ ကောက်ယူသူအချက်အလက်တွေကိုပါ စုဆောင်းထားခဲ့ရင် ပြန်လည် နောက်ကြောင်းပြန်လိုက်ရလွယ်ပါလိမ့်မယ်။
Supplementary data ကောက်ယူတဲ့အခါမှာ တစ်ခါတစ်လေကျရင် အကုန်ကောက်စရာမလိုပဲ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းတည်း ကောက်ဖို့လိုတာမျိုလည်းဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။ အဲဒီအတွက်ဆိုရင်တော့ လိုအပ်ချက်ပေါ်မူတည်ပြီး supplementary form အသစ်တစ်ခုကို ထုတ်ပေးဖို့လိုကောင်းလိုနိုင်ပါတယ် ။ဒါမှမဟုတ် စာရွက်နဲ့ပဲကောက်ပြီး ဒေတာပြန်ထည့်မယ်ဆိုလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲလုပ်လုပ် မူရင်းရှိပြီးသားဒေတာတွေကို အသစ်ကောက်တာနဲ့ merge ၊ ပေါင်းစည်းပေးရတာလည်းရှိပါတယ်။ ဖောင်ပြုလုပ်တာကော၊ ကောက်ယူတာတွေကောအပြင်၊post data collection period မှာ ဒေတာ စစ်ဆေးရတာကလည်း အရမ်းကို ဝန်ကြီးတဲ့အလုပ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒေတာပေါင်း မြောက်များစွာကို အမှားတစ်ချက်မရှိရအောင် ကြည့်ရှု့ရတာက အချိန်လည်းကြာသလို လူလည်းပင်ပန်းပါတယ်။ အဲဒီအတွက် လုံလောက်သော လူနဲ့ procedure တွေရှိဖို့လိုပါတယ်။
တစ်ခါတစ်လေကျရင် ဘယ်လိုလုပ်လုပ်မပြည့်စုံတဲ့ဒေတာတွေရှိတတ်ပါတယ်။ ဒါတွေကို ပယ်ပစ်မလားဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ရတဲ့အခါလည်းကြုံနိုင်ပါတယ်။ ဒါတွေကို လုပ်ဆောင်နေစဉ်မှာ ကြိုတင်တွေးတောဖို့လိုပါတယ်။
ဒေတာ analysis
ပြောသွားတဲ့အချက်တွေက တော့ အဓိကအားဖြင့် ဒေတာကောက်ယူခြင်းနဲ့သက်ဆိုင်တာတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒေတာ analysis ပြုလုပ်ပြီး report ထွက်အောင်လုပ်ဖို့က တော့ သီးသန့်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သွားပါပြီ။ ထွက်လာတဲ့ ဖိုင်နယ်ဒေတာ set ကို analysis ပြုလုပ်မယ့်သူ နားလည်ဖို့အတွက် လုပ်ပေးဖို့လည်းလိုပါတယ်။ လိုအပ်ချက်အရ မေးခွန်းတွေကို အတိုကောက်နာမည်ပြောင်းခဲ့တာမျိုး၊ မေးခွန်းနံပတ်ပဲပေးခဲ့တာမျိုးတွေလည်း ရှိပါလိမ့်မယ်။ ဒါတွေက ဖောင်ကို ကိုယ်တိုင် ဆောက်တဲ့သူဆိုရင်တော့ သိကောင်းသိနိုင်ပေမယ့် အခြားသူတစ်ယောက်ကတော့ ဘာကိုဆိုလိုတယ်ဆိုတာ သိမှာမဟုတ်ပါဘူး။၊ ဒါကြောင့် data dictionary sheet တစ်ခုကိုပါ တွဲလျက် ပေးလိုက်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
ပြန်ပြီး အကျဉ်းချုံ့ရရင်တော့ မိုဘိုင်းနဲ့ ဒေတာကောက်ယူခြင်းဟာ အရမ်းကိုကောင်းပါတယ်။ အားသာချက်တွေအများကြီးရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် “this is so cool” ဆိုတာတစ်ခုတည်းနဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေချရင်တော့ မကောင်းပါဘူး။ သူ့အကြောင်းကို သေချာသိဖို့၊ တကယ် လုပ်ဖို့ ကြံရွယ်တဲ့အခါ ဘယ်လိုမျိုးအခက်အခဲတွေ တွေ့လာမလဲ၊ ကိုယ်က ရင်ဆိုင်ဖို့အဆင်သင့်လားဆိုတာကို သိစေချင်တဲ့အတွက် ဒီ စာကိုရေးလိုက်ပါတယ်။ နောက်လည်း စဉ်းစားမိတာတွေကို ထပ်ဖြည့်ပြီး update လုပ်ပါဦးမယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ နည်းပညာကို အသုံးပြုပြီး ..ပိုပြီး efficent ဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ကြပါစေ..
“Technology is a tool, not a solution “
Nyein Chan Ko Ko (Arthur)
Tech for Change Team
Phandeeyar
26.April .2019 (Friday)
12:27PM
၂၀၀၈ ခုနှစ်
မေလ ၂ရက်နေ့
အဲဒီနေ့ဟာ မန္တလေးမြို့မှာ မိုးတွေရွာနေတယ်။
နွေရာသီ ပူအိုက်လေ့ရှိလွန်းတဲ့ မေလမို့ မိုးရွာတော့ပျော်တဲ့သူတွေထဲကိုယ်လည်းပါတယ်။
အဆောင်မှာ သူငယ်ချင်းတွေရှိတုန်း ရုတ်တရက်ဆိုသလို ဖုန်းတွေထဲ message တချို့ဝင်လာတယ်။
အဲဒီအချိန်က message ဝင်တာဆိုရင် သူငယ်ချင်းတွေ မိသားစုတွေဆီကပဲ လာလေ့ရှိတာလေ။ခုလို operator တွေဆီက နားညည်းလောက်အောင်လာတာမျိုး မကြုံဖူးသေးဘူး။
အတိအကျတော့ မမှတ်မိပေမယ့်. ဆိုလိုတာကတော့
ဧရာဝတီတိုင်းနဲ့ ရန်ကုန်မြို့တို့မှာ မုန်တိုင်း ဝင်မှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် သတိနဲ့နေကြဖို့ အင်္ဂလိပ်လိုရေးသားထားတဲ့ message လေးပါ။
အဲဒီအချိန်က ရန်ကုန် ဖုန်းလို့ခေါ်တဲ့ 5နဲ့စတဲ့ ဖုန်းနံပါတ်တွေမှာ msg ဝင်တယ်။
ဒါပေမယ့် 20နဲ့စတဲ့ ကျနော့် ဖုန်းမှာတော့ မရောက်ဘူး။
ဒါနဲ့ပဲ ခပ်ပေါ့ပေါ့ပဲ။ မုန်တိုင်းဝင်တာများ အထူးအဆန်းလုပ် ပို့နေသေးတယ်ဆိုပြီး ဟာသလုပ်နေကြသေးတယ်။
ဒါပေမယ့် သတင်းတစ်ခု စသယ်လာခဲ့တာ ဘယ်သူလည်းတော့မမှတ်မိတော့ဘူး။
ဧရာဝတီတိုင်းမှာ နာဂစ်ဆိုတဲ့ မုန်တိုင်း ဝင်သွားလို့ လူတွေအများကြီးရေထဲပါကုန်တယ်။
အိမ်တွေ မြုပ်ကုန်တယ်ဆိုတဲ့သတင်းကြားတယ်။
ဆူနာမီဆိုတာလည်း နားထဲ ကြားဖူးနေကြပဲ။
အုန်းပင်ထက်မြင့်တဲ့ လှိုင်းတွေ ဝင်ခဲ့တယ်ဆိုတော့ာ်တော်တော့ စိတ်ပူသွားမိတာပေါ့လေ။
အဲဒီအချိန်ခါက သတင်းကခုခေတ်လို တန်းသိရတာမှမဟုတ်တာ။
တီဗီကကြေညာဖို့ဆိုတာကလည်းဝေး၊ ဂျာနယ်တွေလည်း ဆင်ဆာထိတုန်းရှိသေးတယ်။
အားကိုးရတာက တဆင့်စကားတဆင့်နားနဲ့ကြားတာတွေရယ်။Radio၊ ဂြိုဟ်တုကလာတဲ့သတင်းတွေရယ်ပေါ့။
မိုးတွေရွာနေတာကတော့ မဆဲသေးပါဘူး။
မိုးကာအကျီနဲ့ အနီးဆုံး 78: 33 လမ်းနားလောက်မှာရှိတဲ့ အင်တာနက် ကဖေးကို ဆိုင်ကယ်နဲ့ မောင်းသွားပြီး ဘာတွေဖြစ်နေလဲသိဖို့ကြိုးစားတော့တယ်။
Facebook မပေါ်သေးတဲ့ခေတ်လို့ပဲပြောလို့ရတယ်။
တနာရီ ၄၀၀လောက်ပေးရတဲ့ အင်တာနက်ကို ကြိုးစားဖွင့်ရင်း မီဒီယာ စာမျက်နှာတချို့က english လိုရေးထားတဲ့ သတင်းတွေတက်လာတယ်။
ဒါတောင် ayeyarwaddy နဲ့ irrawaddyဘာ ကွဲမှန်း နားမလည်သေးဘူး။
မြန်မာသတင်းတွေကို ရေးတဲ့ အချို့. မီဒီယာတွေကိုတော့ အစိုးရက ပိတ်ထားလို့ polysolve လို့ခေါ်တဲ့ proxy ကျော်တဲ့ website ကနေတဆင့် သွားကြည့်ရတယ်။
သတင်းတွေအရ သိန်းနဲ့ချီတဲ့လူတွေသေကြတယ်တဲ့။
အင်တာနက်လိုင်း နှေးနှေးကို စိတ်ရှည်ရှည်နဲ့ သုံးလို့ မြင်ရတာတွေက တော့ ရေထဲ ပေါ်လောပေါ်နေတဲ့ အလောင်းတွေ၊ မြင်မြင်သမျှရေတွေ၊ ရန်ကုန်မြို့ကြီး သစ်ပင်တွေကျိုးကျေ ပြီး စုတ်ပြတ်သတ်နေတဲ့ပုံတွေ
အချို့ webpage လေးတွေကို download ဆွဲmemory stick ထဲထည့်။ ပုံတချို့ကို သိမ်းဆည်းနဲ့
အဆောင်ပြန်ရောက်တဲ့အခါ အခန်းထဲက ကွန်ပျူတာမှာ ဘာတွေ ဖြစ်နေလဲဆိုတာပြန် ပြောပြဖို့ ကြိုးစားခဲ့တယ်။
နောက်ရက်တွေရောက်ရင်ကိုပဲ ကျောင်းထဲမှာကော၊ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်တွေမှာကော နာဂစ်ဆိုတဲ့ စကားလုံး တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် ပြောနေကြ ပြီ။
ကျောင်းက လူမှု ကူညီရေးအဖွဲ့အချို့ကတော့ ဧရာဝတီကို ကယ်ဆယ်ရေးသွားမယ်ဆိုပြီးပြောနေကြတယ်။
ဒါပေမယ့် ကျောင်းက မလွှတ်ဖူးတဲ့။
ဟိုမှာ ဒုက္ခ ရောက်နေကြတယ်။ စားစရာ၊ နေစရာ၊ ကျန်တာအားလုံးခက်ခဲနေတယ်။
ဒီကကျောင်းသားတွေလိုက်သွားရင် အကူ အညီ မဖြစ်တဲ့အပြင် အန္တရာယ်များတယ်။တာဝန်ကြီးတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းနဲ့ပေါ့။
ဖုန်း Message တွေကနေ နာဂစ်အတွက် တတ်နိုင်သလောက် ကူညီ လှုဒါန်းဖို့ ဆော် သြော တဲ့စာတွေ ဖြန့်ကြတယ်။ကျွန်တော်တောင် ၁၀စောင်လား။ ၁၅ စောင်လား ဖြန့်ခဲ့ဖူး။
အဖြစ်အပျက်က အဲဒီ တစ်ရက်နှစ်ရက်တည်းနဲ့ ပြီးခဲ့တာမဟုတ်ပါဘူး။
အင်တာနက် ဆိုင်ပုံမှန်ရောက်နေခဲ့တဲ့ ကျနော်က အလျင်းသင့်သလို နာဂစ် သတင်းစောင့်ဖတ် နေခဲ့တယ်။သေတဲ့ လူတွေ တဖြည်းဖြည်းများလာနေတယ်။
အကူအညီအတွက် နိုင်ငံတကာက လာမယ်ဆိုတာတွေကြားရတယ်။အမေရိကန်က အကူအညီပေးဖို့ ကယ်ဆယ်ရေးသင်းဘောတွေရောက်နေတယ်။
ပင်လယ်ဝမှာ စောင့်နေတယ်ဆိုတာမျိုးတွေသိရတယ်။ နိုင်ငံတကာက ဟိုဟာတွေလှူ၊ ဒီဟာတွေလှူ ဆိုတာတွေ မြင်ရကြားရတယ်။
အင်တာနက်ဆိုင်တွေ မှာ နိုင်ငံရေးနဲ့မလွတ်ကင်းတာတွေ မလုပ်ရဆိုပြီးစာကြီးကြီးကပ်ထားပေမယ့်
ကိုယ်လိုချင်တာအားလုံး ဆိုင်ရဲ့ local network ထဲမှာ ရှာလို့ရတယ်။
အင်တာနက်ဆိုင်လာ သုံးတဲ့သူတွေက ဆိုင်က ဒေတာတွေ stick နဲ့သယ်သွားသလို
သူတို့ သိစေချင်တဲ့ ဒေတာတွေလည်း ချန်ထားခဲ့တတ်ကြတာလေ။
ဒါကြောင့် video, music, photo, books, အကုန် စက်တွေထဲမှာရှိတယ်။
အင်တာနက်လိုင်းတက်အောင်စောင့်နေရင်း local network ထဲ မွှေ ရင်းကနေ. ဧရာဝတီတိုင်းက video တွေ ပေါ်လာတယ်။
ကင်မရာနဲ့ တယောက်ယောက် ပတ်ရိုက်ထားတာ။
တော်တော်ကို ရှည်တဲ့အဲဒီ video ထဲမှာ ရန်ကုန်မြို့မှာ သွပ်ပြားတွေ၊ စလောင်းဖုန်းတွေ ပလူပျံနေတာလည်းပါတယ်။
ဧရာဝတီတိုင်းမှာ ရေထဲပက်လက်မျောနေတဲ့ လူသေတွေ၊ တိရစ်ဆာန် တွေ လည်းပါတယ်။
ဒီလောက်ထိ ကို ဆိုးဝါးခဲ့တာလား။
သိပ်မကြာခင်မှာ ဂျာနယ် တွေမှာ ရေးလာကြတာကိုတွေ့တယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ ထဲမှာ ကျနော်တို့ ဖန်သားပြင်ပေါ်က မြင်ရတာမျိုးတွေမပါကြဘူး။
သတင်းအမှောင်ချထားတဲ့ ခေတ်ထဲမှာ….
နာဂစ်ဟာ ကြိုတင်သတိပေးခြင်း၊ အရေးပေါ်ကယ်ဆယ်ခြင်း၊ ဘာမှ မရရှိပဲ လူတွေအမြောက်အများသေကြေ၊ ဘဝတွေ အများကြီးပျက်ခဲ့ရတယ်။
ယနေ့ နေပြည်တော်..
အပြင်မှာမိုး တွေသည်းသည်းမဲမဲရွာနေတယ်။
မုန်တိုင်းခပ်ပြင်းပြင်းတစ်ခုတော့ဝင်နေတယ်ထင်တယ်။
နာဂစ်ဖြစ်တာ ၁၀နှစ်မြောက် တဲ့နေ့မှာ.
ပြောင်းလဲမှုတွေအများကြီးမြင်နေရပြီ။
နာဂစ်က အစပြုခဲ့တဲ့ INGO,NGO,CSO တွေလည်း နိုင်ငံအနှံ့အပြား အများကြီး ဖြစ်နေပြီ။
သတင်းတွေလွတ်လပ်လို့ ဘယ်နားဘာဖြစ်နေလဲ ချက်ချင်းသိရပြီ။
ပြည်သူ့အစိုးရ တစ်ခုလည်း ရှိပြီ။
ဒါ ပေမယ့် ဘာဖြစ်မှန်းတောင်မသိပဲ သေဆုံးခဲ့ရ မိသားစု တွေ ပြိုကွဲ ခဲဲ့ရတာကိုတော့ ကိုယ်တွေ့ကြုံခဲ့ရသူတွေ ဘယ်မေ့နိုင်ပါ့မလဲ။
၁၀နှစ်ပြည့်ပြီဆိုတဲ့ အတွက်.အဲဒီအချိန်က အဖြစ်အပျက်တချို့ကို ပြန်ချရေးလိုက်ပါတယ်။
အာသာ
2.5.2018
ကမ်းခြေရောက်နေတုန်း ဒီစာလေးတော့ရေးသင့်တယ်ထင်တယ်။
ရန်ကုန်မှာ ၉လလောက်ကြာပြီးတဲ့နောက် ရခဲ့တာက ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှု စိတ်ရှုပ်ထွေးမှုတွေပဲ။
သင်္ကြန်တွင်းက ရက်ပိုင်းလေးပဲ ပိတ်တယ်ဆိုပေမယ့် တစ်ခုခုတော့လုပ်မယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ထားခဲ့တယ်။
ဒါပေမယ့် ဘာအစီအစဉ်မှ မရှိခဲ့ဘူး။
အရှင်းက လွန်ခဲ့တဲ့လလောက်တည်းက သင်္ကြန်ချောင်းသာသွားမယ်ဆိုပြီး ကြိုဟော်တယ်ခတောင်းထားတယ်။
အဲဒါနဲ့ပဲသူ့ကိုငွေပေးလိုက်တယ်။
ဒါကြောင့် နောက်ဆုံး အဲဒီဘက်သွားဖို့အစီအစဉ်ကပဲ တကယ်ဖြစ်လာတော့တယ်။
သင်္ကြန် အကြိုနေ့ညကျ မှသူတို့ကစထွက်လာမှာလေ။
ဒါကြောင့် အဲဒီနေ့တစ်ရက်လုံးက ဘာမှလုပ်စရာမရှိဘူး။
အစကတော့ အိမ်ထဲအောင်းနေတာပဲ။
ဒါပေမယ့် ရန်ကုန် သင်္ကြန်ကို ကြုံဖူးတယ်ရှိအောင်တော့လျှောက်လည်မယ်စိတ်ကူးခဲ့မိတယ်။
တစ်နေ့လုံး အိမ်တွင်းအောင်းနေပေမယ့်. ညနေကျတော့ လမ်းလျှောက်ပြီး ပန်းခြံဘက်သွားကြည့်မယ်လို့စဉ်းစားတယ်။
အိမ်ရှေ့ဝရံတာကကြည့်လိုက်တဲ့အခါ လူတွေကော၊ သင်္ကြန်ကားတွေကော အဲဒီဘက်ကို ဦးတည်ပြီးသွားနေတာတွေ့ရတယ်။
ရေလုံအိတ်လေးထဲ မနေ့တနေ့ကမှ ဝယ်ထားတဲ့ xiaomi note 3 အသစ်လေးကိုထည့်.. လမ်းလျှောက်ထွက်ခဲ့တော့တယ်။
ညနေခင်းနေကလည်းအေးပြီ။. ပထမဆုံးသင်္ကြန်ရေ စဆိုသွားတဲ့အချိန်ကျတော့ လူကပျော်ရွှင်စိတ်လေးတွေနည်းနည်းဝင်လာတယ်။
တစ်ယောက်တည်းတော့မသွားချင်လို့. အလုပ်ထဲက အစ်ကိုတစ်ယောက်ကို လှမ်းခေါ်လိုက်တယ်။
သူက အဲဒီနားမှာပဲနေတာလေ။
ဆူးလေဘုရားနား၊ မြို့တော်ခန်းမရှေ့ရောက်တဲ့အခါကျတော့…လူအုပ်ကြီးတွေ့တယ်။
ဓာတ်ပုံလည်းရိုက် ၊ရေလည်းအစိုခံရင်းနဲ့… ပထမဆုံးရန်ကုန် သင်္ကြန်ကို စလေ့လာမိတော့တယ်။
ပုံမှန်ဆို ကားတွေနဲ့ပြည့်ညှပ်နေတဲ့ နေရာတွေက အခုတော့ လူတွေနဲ့ ပြည့်နေတယ်လေ။
2018 Yangon Thingyan, Mahabandula Park Thingyan
လမ်းလျှောက်သင်္ကြန်ဆိုတာကိုလည်း ပန်းခြံလမ်းထဲမှာလုပ်ထားတယ်။
အဲဒီ မုဒ်ဉ်ိးရှေ့မှာ ဓာတ်ပုံရိုက်ခဲ့တယ်။
ပျော်နေကြတဲ့ လူတွေ၊ ဓာတ်ပုံလည်းရိုက်၊ ဟိုကြည့်ဒီကြည့်နဲ့.. ကုန်သည်လမ်းပေါ်ရောက်လာတော့တယ်။
အဲဒီနားမှာလည်း ဂျစ်ကားနဲ့ လည်နေကြသူတစ်ချို့တွေ့တယ်၊
နောက်တော့ပန်းဆိုးတန်းဘက်ကနေ.. ခန်းမရှေ့ ပြန်လျှောက်လာခဲ့တယ်။
အခုတော့ ညနေ ၆နာရီထိုးပြီဖြစ်လို့ ရေကပိတ်သွားပြီ။
2018 Thingyan in Yangon , pansodan
ခဏလေးလည်လိုက်ရပေမယ့် ကျေနပ်ပြီးပျော်တယ်။
ချောင်းသာကိုစထွက်မယ့်နေပြည်တော်ကသူငယ်ချင်းတွေက မနက်၃နာရီလောက်မှရောက်မှာ။
မနက်ခင်းအစောကြီးထပြီး. သမိုင်းလမ်းဆုံမှာသွားစောင့်နေရတယ်။
မနက်ခင်းစောစောစီးစီးကားမောင်းရတဲ့အရသာအရမ်းမိုက်တယ်။
နေထွက်ခါစအချိန်မှာကိုယ်က ကားလေးမောင်းရင်းမြူတွေနဲ့ လမ်းလေးကို ဖြတ်နေတယ်။
ဖွင့်ထားတဲ့သီချင်းတွေကလည်း. လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀နှစ်ကျော်က သီချင်းတွေ၊
မသိရင် time machine နဲ့. ၂၀၀၇ခုနှစ် ပထမဆုံးချောင်းသာသွားတဲ့အချိန်ကို ပြန်ရောက်သွားသလိုပဲ။
ပုသိမ်စရောက်တယ်ဆိုရင်ပဲ ကားတွေက ရှုပ်လာပြီ။
သင်္ကြန်လည်တဲ့ကားတွေကော၊ခရီးသွားတဲ့သူတွေကော။
ချောင်းသာကို ၁၁နာရီလောက်မှာရောက်တယ်။
ဒါပေမယ့် ချောင်းသာမှာနေတာတော့မဟုတ်ဘူး။
သင်္ကြန်တွင်းအဲဒီမှာနေဖို့လည်းမဖြစ်နိုင်ဘူးလေ။
လူတွေကြိတ်ကြိတ်တိုးပွဲတော်ကြီးဖြစ်နေတာ။
နေမယ့်နေရာက သူနဲ့ကပ်လျက် ဖိုးကုလားကျွန်းပေါ်က coral view resort ဆိုတဲ့ ဟော်တယ်။
စရောက်ရောက်ချင်းကတော့ စိတ်ညစ်သွားတယ်။
ဘုတ်နဲ့ လာကြိုတဲ့နေရာကလည်း အမှိုက်ပုံမှာ။
ရောက်တော့လည်း ပေးရတာနဲ့ မတန်ဘူးလို့ခံစားမိနေတယ်။
ဟိုတယ်က အကောင်းစားကြိ်းမဟုတ်။
ဝန်ထမ်းတွေက သေချာtrainထားတာမဟုတ်။
ကမ်းခြေက သေးသေးလေး။
အမှိုက်တွေနဲ့ပွနေတာ။
စရောက်ရောက်ချင်းတနေ့လုံးနေကလည်းမပွင့်တော့.. ပင်လယ်က မလှဘူး။
ဒါပေမယ့် စိတ်ထဲမှာတော့ အရမ်းကြီး တော့ ပြဿနာမဖြစ်မိဘူး။
ဘယ်လိုပဲ ဖြစ်ဖြစ် အသေးအဖွား ပြဿနာလေးတွေနဲ့ စိတ်ကို ရှုပ်အောင်မလုပ်တော့ဘူးလို့ဆုံးဖြတ်ထားတယ်။
ဒါကြောင့် ဘာတွေကကောင်းလဲလိုက်ကြည့်တယ်။
ပင်လယ်ဘက်အခြမး်ကိုမျက်နှာမူပြီး ဆောက်ထားတာကြောင့် တစ်ချိန်လုံးပငိလယ်ကြီးကိုအပေါ်စီးက မြင်နေရတယ်။
Tony stack ရဲ့ ကမ်းပါးပေါ်က အိမ်အတိုင်းပဲ။
ဘန်ဂလိုလေးတွေက သစ်လုံးအိမ်လေးတွေ။
ညနေ ကျတော့ ရေထဲဆင်းကြတယ်။
မနက်ကတက်နေတဲ့ရေတွေပြန်ကျသွားတာကိုမြင်ရတယ်။
ကျောက်ဆောင်တွေပေါ်လာတယ်။
ဘောလုံးကန်ကြ၊ ရေထဲဆင်းကြ၊ ကျောက်ဆောင်တွေကြားသွားကြည့်ကြနဲ့ပေါ့။
ဒါပေမယ့် နေကတော့ မမြင်ရသေးဘူး။
နေဝင်ချိန်လေးမှာ တော့ တစွန်းတစမြင်လိုက်ရတာလေးရှိတယ်။
စားလိုက်၊ရေထဲဆင်းလိုက်၊အိပ်လိုက်နဲ့ပဲ ကောင်းကောင်းအနားယူထားတယ်။
ပြီးရင် ရန်ကုန်ပြန် အလုပ်လုပ်ရမှာဆိုတော့လေ။
အခုခရီးမှာတော့ ဘာဖြစ်ဖြစ်
ကိုယ်လုပ်ချင်မှလုပ်တယ်
မလုပ်ချင်ရင်မလုပ်ဘူး။
Vacation လာတယ်ဆိုတာ.ကိုယ့်ကိုယ်ကိုစိတ်ချမ်းသာအောင်ထားရတာလေ။
နောက်တစ်ရက်ကျတော့.ပိုအခြေအနေကောင်းလာပြီ။
နေကတော့ပြင်းတယ်။
ဒါပေမယ့် ပင်လယ်က အရမ်းလှတယ်။
ချောင်းသာဘက်မှာလိုလူတွေ အုံနေတာမရှိဘူး။
လုံးဝသီးသန့် နေရာလေးတစ်ခုလိုပဲ။
Coral View Resort,Chaungthar
နောက်တစ်ခုသဘောကျတာကတော့ ဟိုတ
်က ခွေးလေးပဲ။
ဒေါက်တိုလို့ခေါ်တယ်။
သူက ကိုယ်တွေဘောလုံးဆော့နေတုန်းကလည်းလိုက်ဆော့တယ်။
ဘောလုံးရေထဲ ကျသွားတာကို ရေကူးပြီးမရမက လိုက်ဆယ်တယ်။
လူတွေနဲ့ ကောင်းကောင်းရင်းနှီးပြီး ကစားတတ်တယ်။
လူချစ်လူခင်အရမ်းများမယ့်ကောင်လေး.
Google ကတော့ austrian terera ဆိုပြီးပြောတယ်။
နောက်တစ်ခုကတော့အိပ်ရာကနိုးနိုးချင်း ပင်လယ်ကြီးကို မြငိနေရတာကိုသဘောကျတာ။
ရေကူးကန်လည်းမဆိုးပါဘူး။
အဝတ်မချွတ်ပဲရေထဲဆင်းတဲ့သူတွေသာမရှိရင်တော်တော်ကောင်းမှာ။
ရေကူးကန်နဲ့ ပင်လယ်နဲ့တဆက်တည်းလိုဖြစ်အောင်ဆောက်ထားတယ်။
ရေကူးနေရတာပင်လယ်ထဲကူးနေရသလိုခံစားရစေတယ်။
ဒီနေ့ဆိုအတက်နေ့ရောက်ပြီ။
သင်္ကြန်ရေကောင်းကောင်းမစိုပေမယ့်.သဘောကျတယ်။
ကျေနပ်တယ်။.
လူတွေနဲ့ဝေးတဲ့ဒီနေရာမှာလာနေရတာ တော်တော် အပန်းပြေပါတယ်။
When I first arrived in Yangon in July 2017, I had a hangout with my old classmates in the china town. They were studying master degree in emergency medicine ,pediatrics and public health. So, we talked about random subjects before we reached to a point that we all agree.
They said they were facing over workload in the emergency department.
However, not all patients attending are not emergency .Some are visiting to hospitals for OPD treatment. Basically, there is no filter mechanism to redriect these patients to corresponding specialists. They said there are specialist opd clinics on some weekdays but patients don’t know about the details when and where they can visit. Not only the patients, even general practitioners , doctors from other hospitals who are referring the patients to tertiary centers don’t have the information about OPD dates in hospitals.
The point is there is no comprehensive information system to publish all kinds of hospitals’ OPD days. I asked that where can I find all this information quick and easily . They said No, even the ministry of health doesn’t have that data. The hospitals don’t need to share these opd days to ministry. So, there is no option except the fact that you have to contact each and every hospital in person .
My friends suggested that I could make an app to show this information. Of course, I do have to collect the data manually..But , If there was a platform where both health care practitioners and patients find the dates easily, there will be tremendous impact on the health system. All I have to do is initiate it . I am not sure they were being serious or not. Because, we all are drunk at that time. But, I considered about that thing seriously .
Finally, I decided to make it because I already have my new friend who is very good at programming . I have to explain which kind of app I want and he can make it happen . He is also an enthusiast about improving health system by means of technology.
At the night, when I got back to home, a half drunk I started to collect the opd days from different hospitals. I uploaded a post on Facebook, asking for help from my classmates from different hospitals. Some of them were very helpful by sending pictures and texts from messenger. I copied all the information from pictures into a google sheet which was designed by my developer friend.
Pictures of OPD schedule sent by my friends
After working 4 months on this project, we finally had a prototype of our app.
On December 1 2017, we were able to upload our first collaborated app on google play store. It has OPD information from more than 50 hospitals and keep increasing everyday . We squeezed our time and used minimal budget to produce this one. WE are very happy that we made it .
But, this is the first step. We aimed this one to be the reliable app for every practitioners and patients. So, we have a vision to improve this app with advanced features. Although, we could develop My OPD app with free services we had, we cannot rely on that free thing if we have a plan to be advanced.
Not only the human resource, but also the money,management and cooperation might be needed in the future.
We still have to wait and see how the public will respond.
After that , we could make more steps.
MY OPD, Download
December 8 2017
Dr. Nyein Chan Ko Ko
Myanmar
< if donation is the some kind of contribution not only about the money. We are contributing our knowledge, technology , money and time for the community . I hope people could see this and make it useful.>
Designing how do we show data on app.
ကျွန်တော် ရန်ကုန်ကိုစရောက်ခါစက ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီးမှာအလုပ်ဝင်ပြီးဘွဲ့လွန်တက်နေတဲ့သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ အပြင်မှာတစ်ခေါက်ဆုံဖြစ်တယ်။
သူတို့လည်း ဆေးရုံတွေမှာ တက်နေတဲ့ပြဿနာအကြောင်းတွေကိုပြောပြ ၊
ကျွန်တော်လည်း ကိုယ်လုပ်နေတာတွေကိုပြောပြပေါ့။
ဒီလိုနဲ့ပဲ.. သူတို့က တစ်ခုပြောတယ်။
တစ်နေ့ထက် တစ်နေ့ ဆေးရုံကြီးကို ရောက်လာတဲ့လူနာတွေကပိုပိုများလာကြောင်း။
ရောက်လာတဲ့လူနာတိုင်းကလည်းအရေးပေါ်မဟုတ်ကြောင်း။
အချို့တွေဆိုရင် သူနဲ့ နီးစပ်ရာဆေးရုံတွေမှာကုသမှုယူနိုင်ပေမယ့် ရန်ကုန်အထိရောက်လာကြကြောင်းပြောတယ်။
နောက်ပြီးတော့ လူနာတွေကိုလွှဲတဲ့အခါတွေမှာလည်း .. Specialist OPD ကြည့်တဲ့ရက်ရယ် လူနာတကယ် ဆေးရုံကိုရောက်လာတဲ့ရက်ရယ်က မတူတဲ့အတွက်ကြောင့် မလိုအပ်ပဲနဲ့ လူနာတွေ က ရောဂါပြဖို့စောင့်နေရကြောင်းကိုလည်းပြောတယ်။
အဲဒါနဲ့ ပဲ .. ဆေးရုံတွေရဲ့ ပြင်ပလူနာကြည့်တဲ့အချိန်တွေကို အလွယ်တကူရှာဖွေလို့ရတဲ့ နေရာရှိရင်ကောင်းမယ်ဆိုတဲ့ အကြံပြုချက်ထွက်လာတယ်။
ဒါကြောင့် .. အဲဒီလို အလွယ်တကူ ကြည့်လို့ရဖို့
appတစ်ခုလုပ်ဦးမှဆိုတဲ့စိတ်ကူးထွက်လာတယ်။
တကယ် အဲဒီလိုလုပ်ဖို့ကတော့
အခက်အခဲတွေအများကြီးရှိတယ်။
ပထမတစ်ခုကတော့ Develop လုပ်မယ့်သူပေါ့လေ။
နောက်တစ်ခုကတော့ ဒီOPD အချိန်တွေကိုလိုက်စုတဲ့အခက်အခဲ
ပြီးတော့ တစ်နှစ်တစ်ခါ အချိန်တွေကပြောင်းလဲနေတာမို့ . ရေရှည် သူ့ဘာသာ ရပ်တည်နေအောင် လုပ်ဖို့ကိစ္စ။
ပထမ Develop လုပ်ဖို့အခက်အခဲကတော့ Developer experience အများကြီးရှိတဲ့ ကို ချမ်းမြေ့ကိုကို က ကူညီလို့အများကြီးအဆင်ပြေသွားတယ်။
ကျွန်တော်ကတော့ ရတဲ့နေရာကနေ အချိန်ဇယားတွေလိုက်စုတယ်။
Database ထဲထည့်တယ်။
၂လခွဲလောက် လုပ်ပြီးတဲ့အခါ အခုတော့ တော်တော်လေးကိုပုံပေါ်လာပါပြီ။
ဒီလအကုန်လောက်မှာ ကျွန်တော်တို့ Android app ထုတ်ပြီး playstore ပေါ်တင်နိုင်လောက်ပါမယ်။
ကျွန်တော်တို့ က platform တစ်ခုကိုဖန်တီးထားပြီးပါပြီ
တစ်ခုပဲ လိုနေတာက .. နောက်ထပ်အချက်အလက်တွေပါ။
အချက်အလက်အသစ်တွေထပ်ပေးပို့ရင် ပိုအသုံးဝင်တဲ့ appဖြစ်လာမှာပါ။
အခုဆိုရင်တော့ ရန်ကုန်၊မန္တလေး၊ နေ့ပြည်တော်နဲ့ မြို့ကြီးများက ဆေးရုံတွေရဲ့ ပြင်ပလူနာကြည့်တဲ့ရက်တွေ အချိန်တွေ ရထားပြီ:ပါပြီ။
နောက်ထပ်ပို့ပေးချင်တဲ့သူများလည်း messenger ကနေပဲဖြစ်ဖြစ်၊
ဘယ်လိုနည်းနဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ် ပို့ပေးနိုင်ပါတယ်။
🙂
နောက်ကိုလည်း medical appတွေထပ်ပြုလုပ်ဖို့ရှိပါတယ်။
(နောက်ဆက်တွဲ: ဒီဇင်ဘာ တစ်ရက်နေ့ မှာ ကျွန်တော်တို့ app ကို လက်စသတ်ပါတယ်၊ အခုဆိုရင် Google Play မှာ စတင် ယူလို့ရပါပြီ၊ )
Download :
Today is July 27th, 2017, fourth week in Yangon and work.
Serious issue has occurred, in Yangon. That is H1N1 outbreak.
Well, it may not be a real outbreak, but people are already being panic with the news.
On July 23 , the first case about H1N1 has spread in social media. From that that, more and more people are diagnosed as H1N1 and some are dead. The announcement of Minisry of Health and Sport was delayed and there were no precautions against this attack.
So, people are extremely worried about H1N1 and took every precaution they need.However, there is not much prevention we can do.
Although people are being suggested to avoid crowd, to improve immunity, wear mask and wash hands and so on, it is quite difficult to follow these steps.
For me, I usually commute by bus . Almost all the buses are crowded with too many people. How can they avoid crowds? If there is someone with H1N1 on the bus, all the people will surely be infected.
Another one, rain falling. I hardly see the sun in Yangon. It has been 4 weeks , the day I see the shining sun is no more than 2 days. Every day is cloudy and raining. The weather is like helping transmission rate.There are some friends working in the emergency department in Yangon General hospital, they don’t have essential precautions.
The hospital cannot provide the facility to prevent transmission from patients to health care staffs.
Even N95 mask is not quite sufficient in hospital. They have overworkload and continuous night shifts. So, how can their immune be improved?
Vaccination is also a shortage in the market. Nobody knows whether this vaccine is efficient or not. Because if this vaccine was manufactured for previous seasonal flu. Its protection against the current H1N1 strain is quite low.
The most terrifying fact is, most of the people living in Yangon have similar symptoms like an H1N1 swine flu, cough,fever, body ache and so on.So, people cannot differentiate whether it is swine flu or ordinary flu.
I was not much worried , the situation is different now.
My senior consultants are also worried about transforming seasonal flu into nova flu. If outbreak was really happening, we all surely are dead. Because , our health are system is malfunctioning and we will not survive.
So, I am hoping help from international organizations such as WHO and from other countries. We need experts and materials to screen h1n1 in the public. We need to confirm it is a threat or not .Otherwise, we will not know it is red alert or not.
So, plz help WHO .Save us ..
Arthur Nyein Chan.
(၁) တိုင်းဒေကြီး များ၏ Postal Code များ
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး
(၁) ဟင်္သာတခရိုင်
Hinthada ( ဟင်္သာတ) 170201
Ingapu ( အင်္ဂပူ) 170206
Kyangin ( ကြံခင်း )170205
Lemyethna 170203
Myanaung ( မြန်အောင်) 170204
Zalun ( ဇလွန်) 170202
(၂) လပွတ္တာခရိုင်
Labutta ( လပွတ္တာ )170303
Mawlamyinegyun ( မော်လမြိုင်ကျွန်း ) 170305
(၃)မအူပင်ခရိုင် Danubyu ( ဓနုဖြူ )170404 Maubin ( မအူပင် )170401 Nyaungdon ( ညောင်တုန်း )170403 Pantanaw (ပန်းတနော် ) 170402
(၄)မြောင်းမြခရိုင်
Einme ( အိမ့်မဲ့ ) 170302
Myaungmya (မြောင်းမြ )170301
Wakema (ဝါးခယ်မ)170304
(၅) ပုသိမ်ခရိုင်
Kangyidaunt (ကန်ကြီးထောင့်)170102
Kyaunggon (ကျောင်းကုန်း)170107
Kyonpyaw (ကျုံပျော်)170105
Ngapudaw ( ငပုတော) 170104
Pathein ( ပုသိမ် )170101
Thabaung (သာပေါင်း )170103
Yegyi (ေရၾကည္) 170106
(၆) ဖျာပုံခရိုင်
Bogale ( ဘိုကလေး )170502
Dedaye (ဒေးဒရဲ) 170504
Kyaiklat (ကျိုက်လတ်)170503
Pyapon (ဖျာပုံ ) 170501
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး
(၁) ပဲခူးခရိုင်
Bago ( ပဲခူး ) 70101
Daik-U ( ဒိုက်ဦး ) 70107
Kawa 70103
Kyauktaga (ကျောက်တံခါး )70106
Nyaunglebin ( ညောင်လေးပင်) 70105
Shwegyin ( ရွှေကျင် )70108
Thanatpin ( သနပ်ပင် )70102
Waw ( ဝေါ) 70104
(၂) ပြည်ခရိုင်
Padaung ( ပတောင်း ) 80103
Paukkhaung ( ပေါက်ခေါင်း ) 80102
Paungde (ပေါင်းတည် ) 80104
Pyay ( ပြည် ) 80101
Shwedaung ( ရွှေတောင် ) 80106
Thegon ( သဲကုန်း ) 80105
(၃) တောင်ငူခရိုင်
Htantabin ( ထန်းတပင် ) 70206
Kyaukkyi ( ကျောက်ကြီး ) 70203
Oktwin ( အုတ်တွင်း ) 70205
Phyu ( ဖြူး ) 70204
Taungoo ( ေတာင္ငူ ) 70201
Yedashe ( ရေတာရှည် ) 70202
(၄) သာယာဝတီခရိုင်
Gyobingauk ( ကြို့ပင်ကောက် ) 80208
Letpadan ( လက်ပံတန်း) 80202
Minhla ( မင်းလှ ) 80203
Monyo 80207
Nattalin ( နတ်တလင်း ) 80206
Okpho ( အုတ်ဖို ) 80204
Thayarwady ( သာယာ၀တီ ) 80201
Zigon ( ဇီးကုန်း) 80205
မကွေးတိုင်းဒေသကြီး
(၁) ကန့်ကော်ခရိုင်
Gangaw ( ကန့်ကော်) 90501
Saw 90503
Tilin (ထီးလင်း )90502
(၂) မကွေးခရိုင် Chauk ( ချောက် ) 90103
Magway ( မကွေး ) 90101
Myothit ( မြို့သစ် ) 90105
Natmauk ( နတ်မောက် ) 90106
Taungdwingyi ( တောင်တွင်းကြီး ) 90104 Yenangyaung ( ရေနံချောင်း ) 90102
(၃) မင်းဘူးခရိုင်
Minbu ( မင်းဘူး ) 90201
Ngaphe ( ငဖဲ ) 90203
Pwinbyu 90202
Salin ( စလင်း ) 90204
Sidoktaya 90205
(၄) ပခုက္ကူ ခရိုင်
Myaing ( မြိုင် ) 90403
Pakokku ( ပခုကၠဳ ) 90401
Pauk ( ပေါက် ) 90404
Seikphyu ( ဆိတ်ဖြူ) 90405
Yesagyo ( ရေစၾကိဳ ) 90402
(၅) သရက်ခရိုင်
Aunglan ( အောင်လံ) 90305
Kamma ( ကံမ ) 90304
Mindon ( မင်းတုန်း ) 90303
Minhla ( မင်းလှ ) 90302
Sinbaungwe ( ဆင်ပေါင်ဝဲ ) 90306
Thayet ( သရက်မြို့ ) 90301
မန္တလေး တိုင်းဒေသကြီး
(၁) ကျောက်ဆည်ခရိုင်
Kyaukse ( ကျောက်ဆည် ) 100301
Myittha (မြစ်သာ ) 100303
Sintgaing ( စဉ့်ကိုင် ) 100302
Tada-U ( တံတာဦး ) 100304
(၂) မန္တလေးခရိုင်
Amarapura ( အမရပူရ ) 100106
Aungmyaythazan ( အောင်မြေသာဇံ ) 100101 Chanayethazan ( ချမ်းအေးသာဇံ ) 100102 Chanmyathazi ( ချမ်းမြသာစည် ) 100104 Mahaaungmyay ( မဟာအောင်မြေ ) 100103 Patheingyi ( ပုသိမ်ကြီး ) 100107 Pyigyitagon ( ပြည်ကြီးတံခွန် ) 100105
(၃) မိတ္တီလာခရိုင် Mahlaing ( မလှိုင် ) 100702 Meiktila ( မိတ္တီလာ ) 100701 Thazi ( သာစည် ) 100703 Wundwin ( ဝမ်းတွင်း ) 100704
(၄) မြင်းခြံခရိုင် Kyaukpadaung ( ကျောက်ပန်းတောင်း ) 100404 Myingyan ( မြင်းခြံ ) 100401 Natogyi ( နွားထိုးကြီး ) 100403 Ngazun 100405 Taungtha ( တောင်သာ ) 100402
(၅) နေပြည်တော်ခရိုင် Lewe ( လယ်ဝေး ) 100605 Pyinmana ( ပျဉ်းမနား )100604 Tatkon ( တပ်ကုန်း) 100603
(၆) ညောင်ဦးခရိုင် Nyaung-U ( ညောင်ဦး ) 100501
(၇) ပြင်ဦးလွင်ခရိုင် Madaya 100202 Mogoke ( မိုးကုတ် ) 100204 Pyinoolwin ( ပြင်ဦးလွင် ) 100201 Singu ( စဉ့်ကူး ) 100203 Thabeikkyin ( သပိတ်ကျင်း ) 100205
(၈) ရမည်းသင်းခရိုင် Pyawbwe ( ပျော်ဘွယ် ) 100602 Yamethin ( ရမည်းသင်း ) 100601
စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး
(၁) ခန္တီးခရိုင် Hkamti ( ခန္တီး ) 50801 Homalin ( ဟုမ္မလင်း ) 50802 Lahe 50804 Lay Shi 50803 Nanyun 50805
(၂) ကလေးခရိုင် Kale ( ကလေး ) 50501 Kalewa ( ကလေးဝ ) 50502 Mingin 50503
(၃) ကသာခရိုင် Banmauk 50404 Indaw ( အင်းတော်) 50402 Katha ( ကသာ ) 50401 Kawlin ( ကောလင်း ) 50405 Pinlebu ( ပင်လဲဖြု ) 50407 Tigyaing 50403 Wuntho ( ဝက်ထို ) 50406
(၄) Mawlaik ခရိုင် Mawlaik 50701 Paungbyin 50702
(၅) မုံရွာခရိုင် Ayadaw ( အရာတော် ) 50303 Budalin ( ဘုတလင် ) 50302 Chaung-U ( ချောင်းဦး ) 50304 Kani 50306 Monywa ( မုံရွာ ) 50301 Pale 50308 Salingyi ( ဆားလင်းကြီး ) 50307 Yinmabin ( ယင်းမာပင် )50305
(၆) စစ်ကိုင်းခရိုင် Myaung 50103 Myinmu ( မြင်းမူ ) 50102 Sagaing ( စစ်ကိုင်း ) 50101
(၇) ရွှေဘိုခရိုင် Kanbalu ( ကန့်ဘလူ ) 50204 Khin-U ( ခင်ဦး ) 50202 Kyunhla ( ကျွန်းလှ ) 50205 Shwebo ( ရွှေဘို ) 50201 Tabayin ( ဒီပဲယင်း ) 50207 Taze ( တန့်ဆည် ) 50208 Wetlet ( ဝက်လက် ) 50203 Ye-U ( ရေဦး ) 50206
(၈) တမူးခရိုင် Tamu ( တမူး ) 50601
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး
(၁) ထားဝယ်ခရိုင် Dawei 60101 Launglon 60102 Thayetchaung 60103 Yebyu 60104
(၂) ကော့သောင်းခရိုင် Bokpyin ( ဘုတ်ပြင်း ) 60302 Kawthoung ( ကော့သောင်း ) 60301
(၃) မြိတ်ခရိုင် Kyunsu ( ကျွန်းစု ) 60201 Myeik ( မြိတ် ) 60202 Palaw ( ပလော ) 60203 Tanintharyi ( တနင်္သာရီ ) 60204
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး
(၁) ရန်ကုန်အရှေ့ပိုင်းခရိုင် Botahtaung ( ဗိုလ်တထောင် ) 130209 Dagon Myothit (East) ( ဒဂုံမြို့သစ် ( အရှေ့ ) 130212 Dagon Myothit (North) ( ဒဂုံမြို့သစ် ( တောင် ) 130211 Dagon Myothit (Seikkan) ( ဒဂုံမြို့သစ် ( ဆိပ်ကမ်း) 130213 Dagon Myothit (South) ( ဒဂုံမြို့သစ် ( မြောက် ) 130210 Dawbon ( ဒေါပုံ ) 130206 Mingalar Taung Nyunt ( မင်္ဂလာတောင်ညွန့် ) 130214 North Okkalapa ( တောင်ဥက္ကလာပ ) 130204 Pazundaung ( ပုဇွန်တောင် ) 130208 South Okkalapa ( မြောက်ဥက္ကလာပ ) 130203 Tamwe ( တာမွေ ) 130207 Thaketa ( သာကေတ ) 130205 Thingangyun ( သင်္ဃန်းကျွန်း ) 130201 Yankin ( ရန်ကင်း ) 130202
(၂) ရန်ကုန်အနောက်ပိုင်းခရိုင်
Ahlone ( အလုံ ) 130405
Bahan ( ဗဟန်း ) 130412
Dagon ( ဒဂုန် ) 130411
Hlaing ( လှိုင် ) 130408
Kamayut ( ကမာရွတ် )130409
Kyauktada ( ကျောက်တံတား ) 130401
Kyeemyindaing ( ကြည့်မြင်တိုင် ) 130406
Lanmadaw ( လမ်းမတော် )130403
Latha ( လသာ ) 130404
Mayangone ( မြေနီကုန်း ) 130410
Pabedan ( ပန်းဘဲတန်း ) 130402
Sanchaung ( စမ်းချောင်း ) 130407
Seikkan ( ဆိပ်ကမ်း ) 130413
(၃) ရန်ကုန်တောင်ပိုင်းခရိုင်
Hlaing Thar Yar ( လွိဳင္သာယာ )130108
Hlegu ( လှည်းကူး ) 130104
Hmawbi ( မှော်ဘီ ) 130103
Htantabin ( ထန်းတပင် ) 130106
Insein ( အင်းစိန် ) 130101
Mingaladon ( မဂၤလာဒုံ ) 130102
Shwe Pyi Thar ( ေရႊျပည္သာ ) 130107
Taikkyi ( တိုက်ကြီး ) 130105
(၄) ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်
Cocokyun 130310
Dala ( ဒလ ) 130308
Kawhmu ( ေကာ့မွူး ) 130306
Kayan ( ခရမ်း ) 130304
Kungyangon ( ကွမ်းခြံကုန်း) 130307
Kyauktan ( ကျောက်တန်း ) 130302
Seikgyikanaungto ( ဆိတ်ကြီးခနောင်တို ) 130309
Thanlyin ( သံလျင် ) 130301
Thongwa (သုံးခွ ) 130303
Twantay ( တွံတေး ) 130305
Credit By: Zin Ko Aung
In 2013, after I have graduated from university of medicine, I actually didn’t know how to live my life.
I was desperate and hopeless like others fresh graduate. During my gap period, I realized that it was a good time to turn my dreams into action.
That’s why I started to create mobile apps which was my dream. Many people believe that programming is essential to develop software. In my view, it was possible to develop ordinary mobile apps with the help of online development tools.
The first one I made was zodiac app. I made it to test the capability of the tool. Unexpectedly, I found out a way to generate revenue from apps.
As soon as I published the app, it became viral one on Facebook which encouraged me to continue the development.
I was staying in my room every day and nights and figuring out how my app should be look alike.
My next product was mobile health app, called Myanmar Fist Aid.
The idea came from my prior experience of using heath apps during internship in hospitals.
At first, I considered to develop remedy app, but I was worried the accuracy of my treatment since I was not a professional in home remedies.
Then, I switched my idea to just first aid which is more resourceful and easy to find references.
By the time I released my app, I heard many applauses from users.
I am still thinking that it was a golden time with sharp and innovative ideas. I cannot create anymore like this because of not having a strong foundation on the subject.
I have published 6 apps so far on google play.
The one named “Myanmar Zodiac “ hit the 100,000 download in mid -2016.
Others are about 50000+ in average.
Some people would wonder that I could have generated much money from these downloads.
The reality is I couldn’t, because all my earnings were generated from banner ads.
Splash screen ads were not installed by me. It was from the company by which the tool was operated.
Splash screen ads used to generate more money than ordinary banner ads, according to the articles.
I once requested them to allow me to use splash screen ads, but they didn’t allow.
I believe my app is the most downloaded one which used their tool.
I think their revenue must be doubled than mine. If I were able to program myself and the ads installed in apps were all mine, I could have been rich.
With my 3 years of experience on apps, I should have found a small company.
However, I don’t have enough courage to do it.
At least, I should have someone, a closed friend, who are good in managing, along with developers who are easy to communicate.
So, what would be my another destiny.
Top downloaded apps between 2015 and 2016. Myanmar First Aid